I. HỌC LỜI CHÚA
1.TIN
MỪNG: Lc 6,27-38
(27) Thầy nói với anh em là những người đang nghe
Thầy đây: Hãy yêu thương kẻ thù và làm ơn cho kẻ
ghét anh em. (28) Hãy chúc lành cho kẻ nguyền rủa anh
em và cầu nguyện cho kẻ vu khống anh em. (29) Ai vả
anh má bên này, thì hãy giơ cả má bên kia nữa. Ai
đoạt áo ngoài của anh, thì cũng đừng cản nó lấy
áo trong. (30) Ai xin thì hãy cho. Ai lấy cái gì của
anh thì đừng đòi lại. (31) Anh em muốn người ta làm
gì cho mình, thì cũng hãy làm cho người ta như vậy.
(32) Nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì có
ân nghĩa gì đâu? Ngay cả người tội lỗi cũng yêu
thương kẻ yêu thương họ. (33) Và nếu anh em làm ơn cho
kẻ làm ơn cho mình, thì còn gì là ơn với nghĩa?
Ngay cả người tội lỗi cũng làm như thế. (34) Nếu anh
em cho vay mà hy vọng đòi lại được, thì còn gì ơn
với nghĩa? Cả người tội lỗi cũng cho kẻ tội lỗi
vay mượn để được trả lại sòng phẳng. (35) Trái lại,
anh em hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn và cho vay mà
chẳng hề hy vọng được đền trả. Như vậy, phần thưởng
dành cho anh em sẽ lớn lao, và anh em sẽ là con Đấng
Tối Cao. Vì Người vẫn nhân hậu với cả phường vô ơn
và quân độc ác”. (36) Anh em hãy có lòng nhân từ, như
Cha anh em là Đấng nhân từ. (37) Anh em đừng xét đoán
thì anh em sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán. Anh em
đừng lên án, thì sẽ không bị Thiên Chúa lên án. Anh
em hãy tha thứ thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha. (38)
Anh em hãy cho, thì sẽ được Thiên Chúa cho lại. Người
sẽ đong cho anh em đấu đủ lượng đã dằn đã lắc và
đầy tràn, mà đổ vào vạt áo anh em. Vì anh em đong
bằng đấu nào, thì Thiên Chúa sẽ đong lại cho anh em
bằng đấu ấy.
2. Ý CHÍNH: Bài Tin mừng hôm nay là bản tóm
lược các lời Đức Giê-su dạy về cách cư xử đối với
kẻ thù và những kẻ gian ác, để xứng đáng làm con
Thiên Chúa và tóm lại như sau:
Hãy chúc lành để đáp lại những kẻ nguyền rủa; Hãy
xin Chúa ban điều tốt lành cho những kẻ vu khống
mình; Hãy dùng nhu thắng cương và lấy ơn báo oán;
Hãy làm trước cho kẻ khác điều mình muốn họ làm
cho mình. Hãy tỏ lòng khoan dung nhân từ đối với
những kẻ vô ơn bạc ác với mình. Làm ơn và cho vay
mượn mà không mong báo đền. Không xét đoán ý trái
và đừng vội kết án tha nhân. Hãy quảng đại tha thứ
và cho đi. Tất cả những điều tốt ấy sẽ không vô
ích, nhưng sẽ được Thiên Chúa báo đền ở đời sau.
3. CHÚ THÍCH:
- C 27-28: + Hãy yêu
kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em: Kẻ
thù ở đây cụ thể là những kẻ ganh ghét làm hại ta,
những người nguyền rủa, vu khống, đánh đập và tước
đoạt tài sản của ta... Yêu kẻ thù không phải chỉ về
phạm vi tình cảm suông, nhưng là đáp trả những việc
xấu của kẻ gian ác như: Chúc lành cho kẻ nguyền rủa
ta, cầu nguyện cho kẻ vu khống ta.
- C
29-31: + Anh em muốn
người ta làm gì cho mình, thì cũng hãy làm cho
người ta như vậy: Đây là một nguyên tắc
căn bản trong cách đối nhân xử thế. Tô-bi-a cha cũng
khuyên Tô-bi-a con tương tự: “Điều con không thích, thì
cũng đừng làm cho ai cả” (Tb 4,15). Còn Đức Khổng Tử
thì dạy: “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân” (Điều mình
không muốn, thì đừng làm cho người). Lời Đức Giê-su
nói đây nhấn mạnh tính tích cực: Các môn đệ cần noi
gương Thiên Chúa trên trời, Đấng“luôn tỏ lòng nhân hậu
đối với mọi người, ngay cả phường vô ơn và kẻ độc
ác”, Người sẵn sàng ban ơn lành cho những kẻ thù
ghét mình.
- C
35: + Con Đấng Tối Cao: Ai
đối xử khoan dung với kẻ thù như thế sẽ được gọi
là “Con Đấng Tối Cao”, một danh hiệu được ban cho vị
vua thuộc dòng dõi Đa-vít (x. 2 Sm 7,14). Đức Giê-su
cũng được gọi bằng danh hiệu này khi sứ thần truyền
tin cho Đức Ma-ri-a (x. Lc 1,32). Ngoài ra, những ai “ăn
ở thuận hòa” cũng được gọi là “con Thiên Chúa” (x.
Mt 5,9).
- C
36-37: + Anh em đừng
xét đoán... Đừng lên án... Hãy tha thứ...: Xét
đoán là một hành vi nhân linh, mà mọi người cần
thực hiện trong cuộc sống. Sự xét đoán khôn ngoan sẽ
giúp người ta phân biệt được người tốt kẻ xấu, điều
nào đúng hay sai, quan trọng nhiều hay ít, việc gì
cần làm trước hay làm sau... Nếu biết xét đoán đúng
và áp dụng phương pháp hữu hiệu thì mọi việc sẽ
thành công. Ở đây, Đức Giê-su dạy các môn đệ: “Đừng
xét đoán”, nghĩa là đừng đoán xét ý trái cách bất
công cho người khác, vì việc kết án chỉ dành riêng
cho Thiên Chúa, “Đấng thấu suốt mọi bí ẩn” vào ngày
tận thế. Còn hiện tại, Thiên Chúa không phán xét ai,
không kết tội ai và luôn khoan dung tha thứ cho những
kẻ tội lỗi có lòng sám hối ăn năn... Sau này chúng
ta có được xét xử khoan dung hay không, là tùy thái
độ của ta đối với tha nhân thế nào, như lời Chúa
phán: “Anh em đong bằng đấu nào, thì sẽ được đong
lại bằng đấu ấy”. Tùy theo chúng ta có sẵn sàng tha
thứ lỗi lầm cho tha nhân hay không, như lời Đức Giê-su
đã dạy trong kinh Lạy Cha: “Xin tha tội cho chúng con,
như chúng con cũng tha cho mọi người mắc lỗi với
chúng con” (Lc 11,4).
4. HỎI ĐÁP:
- HỎI: Khi dạy “Giơ má bên kia cho kẻ vả mặt mình,
không cản nó lấy luôn cả áo trong...” Phải chăng Đức
Giê-su muốn các môn đệ cứ để mặc cho kẻ gian ác
lộng hành, để chúng tiếp tục làm hại nhiều người
hiền lương yếu đuối?
ĐÁP: Thực
ra đây chỉ là một kiểu nói nghịch lý, được cường
điệu hóa theo cách nói của người Do thái, tương tự
như lời Chúa đòi người ta phải tự móc mắt, chặt tay
chân, nếu các bộ phận ấy nên dịp tội cho mình (x. Mt
5,29-30). Người ta không được hiểu những lời này hoàn
toàn theo nghĩa đen. Bằng chứng là khi bị điệu ra
xét xử, Đức Giê-su đã không đưa má kia cho tên thuộc
hạ của thượng tế Khan-na khi hắn vả mặt Người, trái
lại Người còn hạch lại nó rằng: “Nếu tôi nói sai,
anh chứng minh xem sai ở chỗ nào; Còn nếu tôi nói
phải, sao anh lại đánh tôi?” (Ga 18,23). Tuy vậy, Đức
Giê-su luôn đòi môn đệ phải biết nhẫn nhịn chịu đựng
kẻ gian ác. Có lần Người đã quở trách hai anh em
Gia-cô-bê và Gio-an khi họ xin Thầy dùng sấm sét tiêu
diệt dân làng Sa-ma-ri vì họ đã từ chối đón tiếp
thầy trò vào ở trọ trong làng của họ (x Lc 9,55).
Ngôn sứ I-sai-a cũng tuyên sấm về thái độ của người
Tôi Trung của Đức Chúa, ứng nghiệm nơi Đức Giê-su
trong cuộc khổ nạn như sau: “Tôi đã đưa lưng cho người
ta đánh đòn, giơ má cho người ta giật râu. Tôi đã
không che mặt khi bị mắng nhiếc phỉ nhổ” (Is 50,6). Ở
đây Đức Giê-su chỉ muốn dạy các môn đệ một phương
thức đấu tranh bất bạo động: Hãy dùng tình thương
để cảm hóa kẻ ác, lấy nhu thắng cương, lấy sự hiền
lành chinh phục những kẻ cường bạo, theo nguyên tắc
“thêm bạn bớt thù và biến thù thành bạn”, giúp cho
những kẻ gian ác có cơ hội hoàn lương.
II.SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA: “Anh em hãy cho thì sẽ được Thiên Chúa
cho lại” (Lc 6,38a).
2. CÂU CHUYỆN:
1) ĐỊNH LUẬT QUẢ BÁO TRONG GIAO TIẾP XÃ HỘI:
Cách đây ít lâu có một phụ nữ viết một bài đăng
trên một tạp chí tôn giáo, kể lại kinh nghiệm về
định luật quả báo trong quan hệ giao tiếp với tha
nhân như sau:
“Tôi là một phụ nữ tuổi trung niên và tính tình
khép kín. Tôi không thích giao tiếp với bất cứ ai vì
sợ bị họ quấy rầy. Chính vì thế mà tôi đã sống cô
đơn nhiều năm trong một căn hộ chật hẹp với số tiền
trợ cấp xã hội ba tháng một lần. Thái độ khép kín
đó đã làm cho tôi bị suy nhược thần kinh. Một ngày
nọ tôi bị đau nặng phải đi điều trị tại một bệnh
viện miễn phí. Nằm viện đã lâu mà bệnh tình cũng
không thuyên giảm. Trong thời gian này tôi cảm thấy cô
đơn vì không có ai đến thăm. Chỉ có cô em gái của tôi
ở nước ngoài là còn nhớ đến tôi và mỗi dịp lễ
Giáng Sinh cuối năm đều gửi cho tôi một thùng quà
kèm theo một thiệp chúc mừng No-en. Rồi một ngày
nọ, cô em gái duy nhất kia lại bị chết đột ngột do
tai nạn giao thông. Tin này khiến cho tôi càng thêm
tuyệt vọng. Một hôm, tình cờ tôi đọc được một thông
báo trong tập san của bệnh viện nơi tôi đang điều
trị, nội dung như sau: “Tổ chức thiện nguyện chúng
tôi đang cần có thêm người tình nguyện phục vụ các
bệnh nhân tê liệt tại tầng lầu ba của bệnh viện”.
Thế là tôi quyết định đăng ký làm thử công việc
thiện nguyện này để tránh sự nhàm chán trong thời
gian nhàn rỗi. Chỉ có Chúa mới biết tại sao tôi lại
tình nguyện làm một việc vất vả không lương này.
Nhưng theo tôi hiểu thì chắc là Người muốn dùng việc
ấy để chữa lành bệnh cho tôi.
Ngày nọ, tôi được bà trưởng hội phân công đến giúp
cho một bà cụ bị tê liệt mà đã từ lâu không một
thân nhân nào còn đến thăm hỏi giúp đỡ. Bà cụ
thường tủi thân và luôn than vãn trách móc con cháu
đã đối xử tệ bạc với bà. Nhận thấy cụ cần được
động viên an ủi, nên tôi hay đến ngồi bên cạnh, vừa
bóp tay chân cho cụ vừa lắng nghe cụ tâm sự. Mỗi lần
như vậy, cụ lại có dịp kể cho tôi nghe những nỗi đau
khổ mà chồng con đã đối xử tệ bạc với cụ. Một hôm
tôi ghé tai khẽ nói với cụ rằng: Tôi có một bà mẹ
có nét mặt phúc hậu rất giống cụ. Tôi cảm thấy yêu
cụ như yêu mẹ ruột của tôi. Nghe vậy, nét mặt cụ
đột nhiên biến đổi: Cụ im lặng nhìn thẳng vào mắt
tôi và hỏi: “Có thật vậy không hả cô?”. Tôi trả lời:
“Đúng thật như vậy đó! Con rất yêu cụ như yêu mẹ
ruột của con!”. Và ngay lúc ấy, tôi cảm thấy trong
người tôi một mối xúc cảm lạ lùng, nó làm biến
đổi con tim vốn chai lỳ của tôi. Trước đây tôi không
có thiện cảm với ai, nhưng giờ đây tôi lại thấy mọi
người đều dễ thương và tôi sẵn sàng tiếp xúc với
những người đau khổ để đem niềm vui và tình thương
đến cho họ. Cũng từ ngày đó tôi không còn cảm thấy
căng thẳng thần kinh nữa và tôi quyết định không uống
thuốc chữa bệnh thần kinh mỗi ngày như trước nữa.
Tôi ăn ngủ bình thường và lên cân. Căn bệnh suy nhược
thần kinh của tôi tự nhiên biến mất hẳn. Trong lần
tái khám định kỳ, bác sĩ chữa trị cho tôi rất ngạc
nhiên khi thấy tôi bình phục rất nhanh mà không cần
uống thuốc mỗi ngày như trước”.
Câu chuyện nói trên cho thấy: Chính khi chúng ta thể
hiện tình thương đối với tha nhân là lúc chúng ta
cũng nhận được ơn chữa lành căn bệnh tinh thần của
mình.
2) PHƯƠNG CÁCH TIÊU DIỆT KẺ THÙ HỮU HIỆU NHẤT:
Trong cuộc nội chiến tại nước Hoa Kỳ, sự hận thù giữa
hai miền Nam Bắc ngày một thêm sâu đậm. Lần kia, tổng
thống ÁP-RA-HAM LANH-CÔN (Abraham Lĩnoln) đã bị nhiều
người Bắc Mỹ chỉ trích khi ông chủ trương cần đối xử
khoan dung đối với những đám dân nổi loạn ở miền Nam.
Những người này nhắc cho Lincoln nhớ rằng cuộc chiến
tranh giữa hai miền vẫn đang tiếp diễn. Theo họ, quân
đội miền Nam là kẻ thù, và tất cả bọn họ đều cần
phải bị tiêu diệt. Bấy giờ tổng thống LANH-CÔN đáp:
“Cách tiêu diệt kẻ thù hữu hiệu nhất chính là biến
kẻ thù trở thành bạn hữu của chúng ta bằng lòng
khoan dung tha thứ”.
Lời nói của Lanh-côn rất phù hợp với lời Đức Giê-su
dạy trong Tin Mừng hôm nay: “Hãy yêu kẻ thù và làm ơn
cho kẻ ghét anh em. Hãy chúc lành cho kẻ nguyền rủa
anh em và cầu nguyện cho kẻ vu khống anh em... Như
vậy, phần thưởng dành cho anh em sẽ lớn lao, và anh
em sẽ là con Đấng Tối Cao. Vì Người nhân hậu với cả
phường vô ơn và quân độc ác” (Mt 5,27-28.35).
3. THẢO LUẬN: Ta nên làm gì đối với những người đang
thù ghét và nói xấu ta?
4. SUY NIỆM:
1) ÁC GIẢ ÁC BÁO:
Người xưa có câu: “Ác giả ác báo”, “Gieo gió gặt
bão”: Ai làm ác thì sẽ gặp điều ác. Lấy oán báo
oán chỉ tăng thêm oán thù mà thôi. Chỉ có ánh sáng
mới xoá tan được bóng tối. Chỉ có tình thương mới
hóa giải hận thù. Nếu chúng ta không sống theo lời
dạy của Chúa Giê-su để tha thứ cho tha nhân điều họ
đã xúc phạm đến ta thì phản ứng dây chuyền của sự
ác là sự hận thù sẽ tăng thêm, rồi bạo lực sẽ kéo
theo bạo lực và tất cả chúng ta đều rơi vào hố
diệt vong.
2) HẬU QUẢ TAI HẠI CỦA LÒNG THÙ HẬN:
Một nhà tâm lý đã nói rằng: “Nếu anh nuôi lòng thù
hận và muốn giết chết kẻ thù đã làm hại anh, thì
anh hãy sắm sẵn hai chiếc quan tài: Một chiếc dành
cho kẻ thù sắp bị anh giết, còn chiếc kia sẽ dành
cho chính anh. Vì anh cũng sẽ bị chết dần chết mòn
do sợ hãi bị trả thù hay sợ sự trừng phạt của công
lý”. Thực vậy, hận thù gây tác hại. Nó làm tổn
thương về tinh thần cho người đang nuôi oán thù trong
lòng. Nó còn huỷ diệt nhân cách của họ như Ba-con
đã nói: “Khi trả thù, người ta biến mình thành ngang
hàng với kẻ thù. Còn khi tha thứ thì người ta sẽ
vượt cao hơn kẻ thù của mình”.
3) PHƯƠNG CÁCH HÓA GIẢI HẬN THÙ:
Các chuyên gia tâm lý ngày nay đều công nhận rằng:
“Hận thù thì hủy diệt, còn yêu thương mới làm phát
triển nhân cách con người”. Tình yêu có phép mầu để
biến thù thành bạn. Áp-ram Lanh-côn (Abaham Lincon)
nói: “Biến thù thành bạn, tức là ta đã tiêu diệt
kẻ thù rồi vậy!”. Chính Chúa Giê-su trong Tin mừng
hôm nay đã dạy chúng ta: “Anh em hãy yêu kẻ thù...
Hãy tha thứ thì sẽ được thứ tha. Hãy cho đi thì sẽ
được cho lại!” (Lc 6,35).
4) CHÚNG TA NÊN LÀM GÌ?:
- Tìm ra nguyên nhân khiến ta bị thù ghét để khắc
phục:
Hầu hết sự ganh ghét của người khác đối với ta là do
nỗi sợhãi không còn được tôn trọng và yêu thương. Việc
xác định nguyên nhân ta bị ganh ghét là bước đầu cần
làm để hóa giải sự thù ghét của kẻ khác. Sự ganh
ghét có thể do chúng ta có ngoại hình đep hơn; được
nhiều người quý mến hơn; được cấp trên tín nhiệm và
trao trách nhiệm cao hơn; được hưởng phúc lộc dồi
dào hơn... Sau đó, chúng ta sẽ khắc phục nguyên nhân
và tìm cách hóa giải thù ghét như sau:
- Kín
đáo khen ngợi những ưu điểm của đối phương:
Lời khen thành thật ưu điểm của đối phương cách tế nhị
là một phương thế hữu hiệu để hóa giải hận thù và
biến thù thành bạn như Tuân Tử đã nói: “Ai khen ta
mà khen phải là bạn ta. Ai chê ta mà chê phải là thầy
ta. Ai nịnh hót ta đó chính là kẻ thù của ta vậy”.
- Đi
bước trước để làm hòa với kẻ thù ghét mình:
Sự xuất hiện của những người ganh ghét trong cuộc sống là
điều không thể tránh khỏi. Ngay cả Đức Giê-su vốn là
“Đấng Thánh của Thiên Chúa” (Lc 4,34), nhưng vẫn bị
các đầu mục dân Do thái thù ghét và chỉ trích: “Ông
ta là tay ăn nhậu, bạn bè với quân thu thuế và phường tội
lỗi” (Lc 7,34). Lời Chúa hôm nay dạy chúng ta cách hóa
giải những thù ghét của kẻ khác bằng cách đi bước
trước đến với họ và “biến thù thành bạn”.
- Biến
thù thành bạn bằng việc thực thi Lời Chúa cụ thể
như sau:
+ Cầu xin Chúa ban ơn lành cho những kẻ nói xấu và
vu khống cho ta;
+ Lấy ơn báo oán: Làm điều tốt cho những kẻ thù ghét
làm hại ta;
+ Làm ơn và cho vay mà không mong báo đền;
+ Tránh xét đoán ý trái và không kết án tha nhân
cách hồ đồ bất công;
+ Sẵn sàng tha thứ không chỉ bảy lần nhưng tha bảy
mươi lần bảy;
+ Quảng đại cho đi bằng lời khen thành thật để động
viên tinh thần và chia sẻ vật chất...
Đây là những việc sẽ khó thực hiện nếu không quyết
tâm cao và không được ơn Chúa ban ơn trợ giúp. Khi bị
người khác thù ghét nói xấu và làm hại, chúng ta
cần bình tĩnh tìm cách hóa giải hận thù để ngày
một nên môn đệ đích thực của Chúa Giê-su.
5. NGUYỆN CẦU
- LẠY CHÚA GIÊ-SU. Xin cho con quả tim của Chúa. Xin
cho con đừng khép lại trước tha nhân, nhưng biết quảng
đại mở ra, biết vươn tâm hồn lên cao, vượt qua mọi
ích kỷ tầm thường của loài người, để mặc lấy tâm
tình bao dung nhân hậu của Thiên Chúa. Xin cho con đủ
sức vượt qua mọi oán hờn nhỏ nhen cùng mọi trả thù
ti tiện. Xin cho con luôn giữ được tâm hồn bình thản,
không để cho bất cứ yếu tố bên ngoài nào làm xáo
trộn, khuấy động tâm can con.
- LẠY CHÚA. Xin cho quả tim con đủ lớn để yêu được
những người tự nhiên con có ác cảm. Xin cho vòng tay
con rộng mở để ôm cả những kẻ đang ganh ghét, vu khống
và làm hại con. Nhờ đó con hy vọng sẽ được Chúa tha
thứ tội lỗi và xứng đáng làm con thảo của Chúa Cha
trên trời.
X) HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A.
Đ) XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON |