|
Những lời lên án gay gắt của ngôn sứ Amốt rất hợp với xă hội
hôm nay, bởi trong bối cảnh “nền kinh tế thị trường”, người
ta có khuynh hướng biến mọi sự thành hàng hóa trao đổi. Hậu
quả là ngày càng có nhiều những nhà đầu tư chỉ lo kiếm sao
cho có nhiều lợi nhuận; những cha mẹ chỉ lo làm giàu mà quên
trách nhiệm với gia đ́nh; những tín hữu v́ lợi lộc vật chất
không ngần ngại vi phạm luật Chúa; những người bạn bè hay họ
hàng thân thuộc v́ tiền mà coi nhau như kẻ thù. V́ lợi lộc
vật chất, người ta không trừ một thủ đoạn nào. Ngôn sứ A-mốt
nêu ra những thủ đoạn gian lận như làm cho chiếc đấu nhỏ lại,
quả cân nặng thêm, pha trộn thóc tốt với thóc mục để bán cho
người nghèo… Những thủ đoạn ấy vẫn đang tồn tại trong xă hội
hôm nay, thậm chí c̣n nghiêm trọng hơn.
Lợi lộc vật chất khiến cho lương tâm ra tối tăm. Đó cũng là
lư do khiến con người coi thường đạo lư và tiếng nói của
lương tâm. Người tín hữu được mời gọi biết dùng của cải cho
hợp lư. Lời Chúa giúp cho chúng ta “nghèo mà không hèn”,
“giàu mà không sang”.
Một hiện tượng xă hội khá phổ biến hiện nay là sự lăng phí.
Người giàu lăng phí, mà người nghèo cũng lăng phí. Người ta
lăng phí thời gian, lăng phí vật chất và lăng phí cả sức
khỏe và mạng sống. Tại các quốc gia phát triển, mỗi ngày đều
có một khối lượng lớn thực phẩm bị đem đi hủy v́ hết hạn sử
dụng, trong khi ở các nước nghèo, biết bao người lớn và trẻ
em không đủ chất dinh dưỡng để có một cuộc sống b́nh thường.
Đức Thánh Cha Phanxicô, vị Giáo Hoàng của người nghèo, đă
khẳng định: “Lương
thực để lăng phí là lương thực ăn cắp của người nghèo”
(Huấn từ nhân Ngày Quốc tế về môi trường, 5-6-2013). Có thể
chúng ta lập luận: “Của cải tôi làm ra, hoặc tôi mất tiền để
mua sắm, tôi có quyền lăng phí!”. Nói như thế, là chúng ta
quên rằng, người sở hữu đích thực mọi của cải là Thiên Chúa,
chúng ta chỉ là người được Chúa trao cho quản lư. Người quản
lư trong lănh vực nào cũng phải trung thành và tận tâm lo
cho việc sử dụng của cải đúng mục đích, tiết kiệm, có ư
nghĩa và sinh ích lợi cho mọi người.
Chúa Giêsu kêu gọi những ai muốn theo Người hăy sống khó
nghèo. Khái niệm “khó nghèo” thường hay bị hiểu sai. Vị Đáng
kính, Đức Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận giải thích
với chúng ta: “Khó
nghèo không phải là không có của: đó là khốn khổ, thiếu thốn.
Khó nghèo trước tiên là tập trung của cho đúng. Một cốc cà
phê, một cốc bia! Nhưng cũng là một cốc mồ hôi, một cốc nước
mắt, một cốc máu đổi lấy nó. Một khói thuốc, nhưng cũng là
một hơi thở hổn hển của người lao động vô danh” (Đường
Hy Vọng 412). Như thế, khó nghèo là sự trân trọng với tất cả
những ǵ chúng ta đang có, đang sử dụng và cố gắng để đừng
lăng phí chúng. Đức Hồng Y kết luận: “Không
có của mà tham lam vẫn chưa phải là thanh bần; có của mà
không dính bén vẫn có thể ‘có ḷng khó khăn’ thực sự” (ĐHV
411).
Khó nghèo đích thực c̣n là khả năng và thiện chí dùng của
cải của ḿnh để xây t́nh liên đới và nối t́nh đệ huynh, góp
phần xây dựng một xă hội an b́nh. Nhân vật người quản lư
trong Tin Mừng hôm nay được chính Chúa Giêsu gán cho một
tính từ là “bất lương”. Như thế, anh không thể làm mẫu mực
cho chúng ta trong việc quản trị tài sản được. Chúng ta
không thể hiểu đúng giáo huấn của Chúa, khi chỉ trích dẫn
một câu hay một đoạn Tin Mừng, nhưng cần liên kết với toàn
thể để t́m ra ư nghĩa sứ điệp mà câu chuyện muốn diễn tả.
Chắc chắn Chúa không không muốn chúng ta mưu mẹo gian lận
như người quản lư bất lương này. Điều Chúa dạy ta là hăy
dùng những của cải ḿnh có mà giúp đỡ anh em, bởi lẽ sự giàu
nghèo chỉ nhất thời, t́nh huynh đệ mới tồn tại măi măi. Giúp
người khác khi ḿnh thịnh vượng chính là của để dành pḥng
khi ḿnh sa cơ lỡ vận th́ có người giúp đỡ lại ḿnh. Khi
nhắm mắt xuôi tay, để lại của cải chẳng giá trị bằng để lại
t́nh thân nghĩa. Bởi lẽ của cải chỉ một ít người được hưởng,
c̣n t́nh thân nghĩa th́ lưu danh rộng khắp và lâu dài.
Thiên Chúa là Đấng Cứu độ chúng ta. Ngài cũng là Chủ tể của
lịch sử và là Đấng sáng tạo muôn loài. Những quyền hành nơi
trần gian từ bắt nguồn từ Thiên Chúa và phải phục quyền Ngài,
v́ Ngài là Đấng tối cao. V́ vậy, từ bậc vua chúa đến những
người b́nh dân, ai nấy đều phải sống thánh thiện ngay thẳng.
Như thế, họ sẽ đẹp ḷng Chúa và được Ngài ban ơn (Bài đọc
II).
“Không
gia nhân nào có thể làm tôi hai chủ”. Thiên Chúa là
đấng độc tôn, có nghĩa là ta chỉ được thờ một ḿnh Ngài.
Không được phép đặt Thiên Chúa ngang hàng với của cải vật
chất hay bất cứ thần linh nào. Sự trung tín trong việc phụng
thờ Chúa là nét riêng của Do Thái giáo và cũng là của Kitô
giáo chúng ta. Sự khó nghèo đích thực c̣n là tâm t́nh cậy
trông và phó thác nơi Chúa, luôn luôn cảm thấy cần có sự che
chở của Ngài. Nếu một giây phút ta bị Thiên Chúa lăng quên,
th́ ta sẽ không c̣n hiện hữu trên cơi đời. Nhờ sự hiện diện
của Chúa, ta thấy cuộc đời có ư nghĩa và ta được đong đầy
niềm vui.
|
|