I. HỌC LỜI CHÚA
1.TIN MỪNG : Lc 18,1-8
(1) Đức Giêsu kể cho các môn đệ dụ ngôn sau đây, để dạy các ông phải cầu nguyện luôn, không được nản chí. (2) Người nói: “Trong thành kia, có một ông quan ṭa. Ông ta chẳng kính sợ Thiên Chúa, mà cũng chẳng coi ai ra ǵ. (3) Trong thành đó, cũng có một bà góa. Bà này đă nhiều lần đến thưa với ông: “Xin ngài bênh vực tôi chống lại kẻ kiện tôi”. (4) Một thời gian khá lâu, ông không chịu. Nhưng cuối cùng, ông ta nghĩ bụng: “Dầu rằng ta chẳng kính sợ Thiên Chúa mà cũng chẳng coi ai ra ǵ. (5) Nhưng mụ góa này quấy rầy măi, th́ ta bênh vực mụ cho rồi, kẻo mụ ấy cứ đến hoài, làm ta nhức đầu nhức óc”. (6) Rồi Chúa nói: “Anh em nghe quan ṭa bất chính ấy nói đó! (7) Vậy chẳng lẽ Thiên Chúa lại không bênh vực những kẻ Người đă tuyển chọn, ngày đêm hằng kêu cứu với Người, dù Người có tŕ hoăn? (8) Thầy nói cho anh em biết, Người sẽ mau chóng bênh vực họ. Nhưng khi Con Người ngự đến, liệu Người c̣n thấy ḷng tin trên mặt đất nữa chăng?”
2. Ư CHÍNH:
Tin mừng Luca kể ra dụ ngôn ngôn của Đức Giêsu về bà góa và ông quan ṭa nhằm dạy các môn đệ: “phải cầu nguyện luôn, không được nản chí”. Một người bất lương như ông quan ṭa mà c̣n phải chịu thua ḷng kiên tŕ nài xin của bà góa nghèo. Phương chi Thiên Chúa là Cha nhân lành lại không mau chóng bênh vực những kẻ hằng kêu xin Người đêm ngày hay sao? Tuy nhiên có nhiều kẻ v́ thiếu kiên tŕ khi gặp phải gian nan thử thách nên đă sớm bị mất đức tin. V́ thế Đức Giêsu đă phải thốt lên lời than phiền như sau: “Nhưng khi Con Người ngự đến, liệu Người c̣n thấy ḷng tin trên mặt đất nữa chăng?”.
3. CHÚ THÍCH:
- C 1-3: + Đức Giêsu kể cho các môn đệ dụ ngôn...: Câu dẫn nhập này báo trước ư nghĩa của dụ ngôn: Đức Giêsu muốn nhấn mạnh đến thái độ kiên tŕ và liên lỉ cầu nguyện để chuẩn bị cho ngày Người tái lâm. + Trong thành kia có một ông quan ṭa: Ông này bị coi là bất lương v́ ông chẳng kính sợ Thiên Chúa, mà cũng chẳng nể nang người đời. Những quan ṭa như thế có nhiều trong dân Ítraen và nhiều lần đă bị các Ngôn sứ lên án (x. Is 1,23; Gr 5,28; Am 5,7). + Trong thành đó cũng có một bà góa: Bà góa là một mẫu người nghèo thường được đề cập tới trong Thánh kinh. Các bà không có chồng bảo vệ nên dễ bị kẻ xấu chèn ép bóc lột.+ “Xin ngài bênh vực tôi chống lại kẻ kiện tôi”: Bà góa này xin quan ṭa giúp minh oan trước kẻ đang kiện cáo ḿnh.
- C 4-5: + Một thời gian khá lâu, ông không chịu...: Lúc đầu ông quan ṭa hành động v́ ích kỷ, nhưng cuối cùng ông cũng đành phải chịu thua ḷng kiên tŕ của bà góa nghèo để đứng ra bênh vực bà, hầu tránh khỏi bị bà quấy rầy măi.
- C 6-8: + Rồi Chúa nói: Luca nêu tước hiệu “Chúa” 20 lần trong các bài tường thuật. Qua đó ngài muốn người đọc lưu ư đến vương quyền mầu nhiệm của Đức Giêsu. + “Anh em nghe quan ṭa bất chính ấy nói đó: Vậy chẳng lẽ Thiên Chúa lại không bênh vực những kẻ Người đă tuyển chọn...”: Mục đích so sánh Thiên Chúa với quan ṭa bất chính là để làm nổi bật sự tương phản giữa lối hành xử bất lương của viên quan ṭa với ḷng nhân từ vô biên của Thiên Chúa. Một con người ngang ngược ích kỷ vô tín mà c̣n biết bênh đỡ người yếu thế để tránh sự quấy rầy như vậy, phương chi Thiên Chúa nhân từ lại có thể nhẫn tâm từ chối lời cầu xin của những kẻ tin tưởng đầy ḷng cậy trông nên đă được Người tuyển chọn hay sao? + Dù Người có tŕ hoăn: Chắc chắn Chúa sẽ can thiệp, nhưng theo cách thức của Người. Mỗi khi cầu xin mà lâu vẫn chưa được như ư, chúng ta hăy nhớ lại trường hợp Đức Giêsu trong vườn cây Dầu: đă cầu xin Chúa Cha cho khỏi uống chén đắng và đă không được Cha ưng thuận, nhưng nhờ đó mà loài người chúng ta mới được hưởng ơn cứu độ nhờ cuộc khổ nạn và phuc sinh của Đức Giêsu. Trong thực tế, có nhiều điều chúng ta cố nài xin Chúa ban cho ḿnh, v́ tưởng là điều tốt cho ḿnh, nhưng thực ra lại có hại cho phần rỗi đời đời của ta, nên v́ t́nh thương mà Chúa đă không ban theo ư ta như Đức Giêsu đă nói: “Có ngừoi cha nào đứa con xin bánh mà lại cho nó ḥn đá?”..... Trật tự thế giới này sẽ ra sao nếu các ước muốn ngông cuồng ấu trĩ của mọi người đều được Chúa chấp nhận? + Người sẽ mau chóng bênh vực họ: Ở đây cũng như ở nhiều nơi khác (x. Mt 9,1; 13,30). Đức Giêsu báo trước sẽ có một cuộc phán xét để bênh vực những kẻ Người tuyển chọn (x. Lc 17,22-37). + Nhưng khi Con Người ngự đến, liệu Người c̣n thấy ḷng tin trên mặt đất nữa chăng?: Trong cơn thử thách, những kẻ được tuyển chọn cũng vẫn có thể trở thành vô tín nếu không kiên tŕ (x. Mc 13,20-22). V́ thế Đức Giêsu khuyên các môn đệ tránh lối sống buông thả, nhưng phải vững tâm cầu nguyện, giống như bà góa trong dụ ngôn đă luôn kiên tŕ cầu xin trước thái độ thờ ơ của vị quan ṭa bất lương. Trong thời gian dài từ khi Đức Kitô về trời đến khi Người lại đến vào ngày tận thế, các tín hữu phải “tỉnh thức và cầu nguyện luôn, hầu đủ sức thoát khỏi mọi điều sắp xảy đến và đứng vững trước mặt Con Người” (Lc 21,36).
4. CÂU HỎI: 1)Câu nào trong Tin mừng cho thấy bài học Đức Giêsu muốn dạy môn đệ về sự tin tưởng vào ḷng nhân từ của Thiên Chúa? 2)Phải giải thích thế nào nếu Thiên Chúa tŕ hơan không nhận lời cầu xin xem ra chính đáng của chúng ta? 3)Câu nào cho thấy vào ngày tận thế nhiều người có thể mất đức tin v́ đă không kiên tŕ cầu nguyện khi gặp gian nan thử thách? 4)Chúa đă hứa: “Hăy xin sẽ được...”, vậy tại sao tôi cầu xin hoài mà vẫn không được Chúa ban như ư của ḿnh?
II. SỐNG LỜI CHÚA:
1. LỜI CHÚA: “Vậy chẳng lẽ Thiên Chúa lại không bênh vực những kẻ Người đă tuyển chọn, ngày đêm hằng đến kêu cứu với Người, dù Người có tŕ hoăn?” (Lc 18,7).
2. CÂU CHUYỆN:
- CỨ KIÊN TR̀ CẦU NGUYỆN TH̀ CHẮC SẼ ĐƯỢC CHÚA CHẤP NHẬN:
Một nhân viên bưu điện phi ngựa tới một ngôi nhà cửa đóng kín để phát thư. Ông gơ cửa nhưng không thấy ai ra mở cả. Ông biết trong nhà có người, v́ đă thấy bóng họ thấp thoáng qua khung cửa sổ. Do đó, ông vừa la lớn vừa đập mạnh vào cánh cửa. Sau khi ông đập cửa tới 5 lần th́ một lỗ nhỏ trên cánh cửa được mở ra và có tiếng người trong nhà hỏi: “Ông muốn ǵ?”. Ông trả lời: “Muốn ǵ ư? Tôi đă kêu cửa mấy phút rồi mà không thấy ai ra mở cửa để lấy thư cả!” Bấy giờ người trong nhà mới vặn chốt mở rộng cửa ra và giải thích như sau: “Xin ông thông cảm cho. Mỗi ngày chúng tôi phải chịu đựng lũ trẻ hàng xóm đến phá quấy: Chúng cứ tới đập cửa ầm ầm, rồi khi chúng tôi ra mở cửa th́ lại chẳng thấy ai cả. Khi năy lúc đầu chúng tôi cứ tưởng là lũ trẻ đến phá rối như mọi khi, nên không ra mở cửa. Nhưng về sau thấy cửa cứ bị đập hoài, nên chúng tôi biết là có khách đến thăm thực sự”.
- LỜI CẦU XIN ĐĂ ỨNG NGHIỆM SAU NHIỀU NĂM:
Tạp chí Hướng Đạo có đăng một câu chuyện thú vị về một cô giáo trẻ. Câu chuyện được tóm tắt như sau: Cô giáo Meri được điều về dạy ở một trường học nọ. Trong lớp cô phụ trách có một học sinh ngỗ nghịch tên là Bill. Em này thường gây cho cô giáo trẻ sự bực bội và biến lớp học thành một nơi bát nháo. Một buổi sáng kia, cô Meri đến lớp sớm hơn và ngồi ở bàn thầy giáo hí hoáy viết tốc kư lên một trang giấy, th́ bất ngờ Bill xuất hiện. Cậu bé tiến lại gần bàn cô giáo và nói: “Cô đang viết ǵ vậy?” Meri đáp: “Cô viết lời cầu nguyện với Chúa đó”. Bill chế giễu: “Chúa có thể đọc được chữ tốc kư hay sao?” Meri đáp: “Người có thể làm được mọi sự. Ngay cả việc nhậm lời cầu xin này của cô!”. Nói xong, cô để mảnh giấy kia vào trong cuốn Kinh thánh, và quay lên viết bài học trên bảng cho cả lớp. Lợi dụng lúc cô giáo loay hoay viết, Bill đă lén lấy cắp mảnh giấy có ghi lời cầu nguyện của cô giáo và bỏ vào trong cuốn tập của cậu. Hai mươi năm sau, Bill đă trở thành giám đốc của một công ty lớn. Một hôm ông ta lục t́m một đồ vật cũ để trên gác xép ngôi nhà xưa của cha mẹ ông. Bill t́nh cờ cầm lên một cuốn sổ ghi bài học thuở nhỏ và đột nhiên thấy một mảnh giấy vàng ố rơi xuống sàn. Đó là mẩu giấy có ghi chữ tốc kư. Bill không hiểu nội dung những ḍng chữ ấy. Ông gấp tờ giấy kia lại, mang đến văn pḥng nhờ cô thư kư đọc giúp. Cô ta đă viết lời dịch vào một tờ giấy khác và đưa cho Bill. Ông nhận ra đó là lời cầu nguyện của cô giáo Meri năm xưa, nội dung lời cầu ấy như sau: “Lạy Chúa, xin đừng để con bị thất bại trong nghề giáo của con. Con không thể làm cho lớp con đang dạy vào khuôn khổ kỷ luật được, v́ có một cậu học tṛ tên là Bill hay phá bĩnh. Xin Chúa hăy uốn nắn tâm hồn cậu bé này. V́ theo con nhận xét: Cậu bé ấy có thể trở thành một người hoặc rất tốt hoặc rất xấu sau này”. Câu cuối cùng như một nhát búa nện vào đầu Bill, bắt ông phải suy nghĩ. Thật ra chỉ vài giờ trước đó, Bill có dự tính lao vào một vụ làm ăn buôn lậu, hy vọng sẽ đem lại nhiều lợi nhuận cho công ty. Ông cầm tờ giấy kia lên gấp lại cho vào chiếc ví để trong túi quần. Rồi trong suốt một tuần lễ kế tiếp, mỗi khi có dịp là ông lại lôi tờ giấy kia ra đọc đi đọc lại nhiều lần. Cuối cùng th́ lời cầu nguyện của cô giáo được viết trước đó hai mươi năm đă phát huy tác dụng và làm thay đổi ư định buôn lậu của Bill. Mấy tuần sau, khi có dịp ngang qua nhà cô giáo cũ, ông đă t́m đến thăm cô và kể cho cô nghe về lời cầu nguyện của cô cách đây 20 năm đă có sức mạnh làm thay đổi cuộc đời hiện tại của ông ra sao.
3. SUY NIỆM:
Trong Tin Mừng hôm nay Đức Giêsu đă dạy các môn đệ: “Phải cầu nguyện luôn, không được nản chí” (Lc 18,1). Người muốn các tín hữu chúng ta cũng phải kiên tŕ cầu nguyện để được Chúa ban ơn cứu độ. Nhưng tại sao chúng ta lại phải cầu nguyên và phải cầu nguyện như ào?
1) Sự kiện động đất: Trong một vụ động đất lớn khiến nhiều nhà cửa trong thành phố bị sụp đổ. Có ba người bị kẹt trong văn pḥng một ṭa nhà của một công ty xây dựng. Bấy giờ văn pḥng bị tối thui v́ cúp điện và một khối bê-tông lớn từ tầng trên rơi xuống đă chắn ngang cửa sổ và cửa ra vào văn pḥng. Trước t́nh huống này, người thứ nhất là trưởng pḥng không có đức tin và đă bỏ không đến nhà thờ từ lâu. Ông ta bực tức không ngừng chửi rủa viên kỹ sư thiết kế và là chủ thi công công tŕnh ṭa nhà đă không chịu gia cố thêm sắt thép khi xây dựng chân móng và đà cột, khiến ṭa nhà dễ dàng sụp đổ khi bị động đất mạnh. Người thứ hai là nhân viên vệ sinh của công ty có ḷng đạo đức b́nh dân, khi bị kẹt trong văn pḥng liền quỳ gối lần chuỗi kinh mân côi thật sốt sắng cầu xin Đức Mẹ thương ra tay cứu giúp. Người thứ ba là nhân viên bảo tŕ máy móc của công ty là người có đức tin trưởng thành đă tỏ ra b́nh tĩnh khi gặp sự cố. Anh ta âm thầm đối thoạicầu xin Chúa như sau: “Lay Chúa, Chúa muốn con làm ǵ để thoát khỏi hoàn cảnh này?” Sau đó anh lấy ra búa và đục trong giỏ đồ nghề luôn mang theo và bắt đầu đục phá khối bê-tông bít lối ra vào kia. Cứ sau một lúc làm việc, anh dừng tay nghỉ mệt và lại thầm thĩ thưa chuyện với Chúa: “Lạy Chúa, xin giúp con đủ sức đục bể khối bê-tông này để cả ba người chúng con mau thoát ra ngoài”. Cuối cùng anh ta đă phá được một mảng lớn bê-tông và cả ba người đă chui ra ngoài an toàn.
2) Ba thái độ đức tin:
Câu chuyện trên cho thấy ba thái độ biểu lộ đức tin:
Người thứ nhất do không có đức tin: Khi gặp sự cố anh ta không cầu nguyện v́ nghĩ rằng cầu nguyện vừa mất thời giờ lại vừa vô ích, và chỉ biết đổ lỗi cho hoàn cảnh và tha nhân.
Người thứ hai có đức tin thụ động: Khi gặp sự cố chỉ biết khoanh tay đọc kinh để cầu xin phép lạ, thay v́ chủ động giải quyết vấn đề. Có lẽ đại đa số các tín hữu vẫn đang có thứ đức tin thụ động này.
Người thứ ba có đức tin tích cực chủ động: tuy tin vào quyền năng của Chúa, nhưng đồng thời cũng ư thức phải sử dụng các phương tiện Chúa ban để giải quyết sự cố, đồng thời không quêncầu xin Chúa ban ơn trợ giúp. Đây là cách cầu nguyện đúng đắn đẹp ḷng Chúa mà các tín hữu cần phải áp dụng trong cuộc sống đời thường.
3) Về sự cần thiết của lời cầu nguyện:
Bài đọc Một ghi lại câu chuyện xảy ra trong thời kỳ Xuất Hành: khi dân Ítraen vượt qua sa mạc trong thời gian 40 năm để về tới Đất Hứa dưới quyền lănh đạo của ông Môsê. Khi tới nơi, dân Ítraen c̣n phải giao chiến với các dân đang định cư trong miền đất đó. Trong một trận chiến với quân Amaléc, ông Môsê đă trao trách nhiệm cho tướng Giôsuê trực tiếp giao chiến, c̣n ông Môsê th́ ở trên núi giang tay cầu xin Đức Chúa ban ơn trợ giúp. Bao lâu Môsê c̣n giang tay cầu nguyện th́ quân Ítraen thắng thế; Ngược lại khi ông mỏi mệt xuôi tay xuống th́ quân Ítraen lại bị thua. Bấy giờ người ta để Môsê ngồi lên một tảng đá, rồi cử hai ông Aharon và Hur đỡ hai tay ông Môsê, để ông có thể giang tay cầu nguyện lâu giờ. Cuối cùng quân Ítraen đă toàn thắng. Qua đó cho thấy chiến thắng của quân Ítraen không những do sức mạnh chiến đấu của họ, mà c̣n nhờ vào sự phù trợ đắc lực của Đức Chúa do ông Môsê cầu xin.
Cuộc đời thánh nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu kính ngày 1/10 hằng năm cũng cho thấy sự cần thiết phải cầu nguyện cho công cuộc rao giảng Tin Mừng. Từ năm 15 tuổi vào ḍng kín và trong suốt chín năm tu luyện, Teresa đă không giảng đạo cho một người nào. Hằng ngày chị chỉ âm thầm hy sinh hăm ḿnh để cầu nguyện cho các vị thừa sai và cho công cuộc rao giảng Tin Mừng của Hội Thánh, thế mà Hội Thánh đă đánh giá cao lời cầu nguyện của Têrêsa, tôn ngài lên làm thánh tiến sĩ của Hội Thánh và đặt ngài làm bổn mạng các xứ truyền giáo, ngang hàng với thánh Phanxicô Xaviê, là người đă dành suốt cả đời đi giảng đạo tại các miền đất thuộc Châu Á.
4) Về ích lợi của sự cầu nguyện:
Cầu nguyện được ví như dầu làm cho ngọn đèn đức tin được luôn cháy sáng. Cầu nguyện sẽ mang lại nhiều hoa trái thiêng liêng là đức tin, đức cậy và đức mến như sau:
- Hoa trái của sự cầu nguyện làm cho đức tin đức cậy ngày một gia tăng.
- Hoa trái của đức tin đức cậy là làm gia tăng đức mến đối với tha nhân.
- Hoa trái của đức mến đối với tha nhân sẽ dẫn đến thái độ khiêm tốn phục vụ.
- Và hoa trái của phục vụ là tâm hồn sẽ cảm nhận được sự b́nh an và niềm vui.
5) Chúng ta phải làm ǵ?
- Phải kiên tŕ cầu nguyện: Trong Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu đă dạy các môn đệ: “Phải cầu nguyện luôn, không được nản chí” (Lc 18,1). Người muốn các tín hữu chúng ta phải kiên tŕ cầu nguyện noi gương bà goá bị oan ức đă kiên tŕ xin ông quan toà “vốn không tin Chúa mà cũng chẳng kiêng nể người đời” minh oan cho bà. Nhờ biết kiên tŕ mà cuối cùng bà đă được ông thẩm phán minh oan (Bài Tin Mừng). Mỗi người chúng ta cũng phải kiên tŕ cầu nguyện, cả những lúc xem ra Chúa im lặng không đáp ứng các yêu cầu chính đáng của chúng ta với ḷng tín thác cậy trông vào quyền năng và t́nh thương cùa Chúa như lời Đức Giêsu: “Vậy chẳng lẽ Thiên Chúa lại không bênh vực những kẻ Người đă tuyển chọn, ngày đêm hằng kêu cứu với Người, dù Người có tŕ hoăn? Thầy nói cho anh em biết, Người sẽ mau chóng bênh vực họ” (Lc 18,7-8a).
- Không được đ̣i hiệu quả tức thời: Khi cầu nguyện, chúng ta tin chắc Chúa sẽ đáp lời cầu xin của chúng ta. Nhưng Ngài không ban lập tức theo ư riêng của chúng ta, mà ban vào thời gian và cách thức nào đó có lợi nhất cho chúng ta. Thời gian Chúa nhậm lời có thể kéo dài lâu hơn chúng ta nghĩ và cách Ngài ban ơn cũng có thể khác với ước nguyện của chúng ta, nhưng bao giờ cũngthích hợp nhất và hữu hiệu nhất cho phần rỗi đời đời của chúng ta.
- Phải biết cầu xin theo ơn Thánh Thần soi dẫn: Thánh Phaolô đă dạy: “Chúng ta không biết cầu nguyện thế nào cho phải, nhưng chính Thần Khí sẽ cầu thay nguyện giúp cho chúng ta... theo đúng thánh ư Thiên Chúa” (Rm 8,26-27). Như thế, cầu nguyệnkhông phải là chỉ biết xin ơn cách vụ lợi của chúng ta, cũng không phải là bản liệt kê những nhu cầu để yêu cầu Chúa ban theo ư của ta. Nhưng cầu nguyện là cuộc đối thoại với Thiên Chúa, trong đó, chúng ta kể ra các nhu cầu về thể xác và tinh thần của ḿnh, và xin Ngài ban ơn theo thánh ư của Ngài, noi gương Đức Giêsu đă cầu xin Chúa Cha trước cuộc khổ nạn: “Cha ơi! Nếu được,xin cho chén này rời khỏi con. Nhưng xin đừng theo ư con, mà xin theo ư Cha” (Mt 26,39). Tuy nhiên con người vốn yếu đuối dễ nản chí, nên Đức Giêsu đă cảnh báo: “Nhưng khi Con Người ngự đến, liệu Người c̣n thấy ḷng tin trên mặt đất nữa chăng?” (Lc 18,8).
4. THẢO LUẬN: 1) Bạn cần đọc kinh dự lễ như thế nào để tránh bị lo ra chia trí và để lời cầu nguyện của bạn xứng đáng được Chúa chấp nhận? 2) Ngoài việc đọc kinh dự lễ, bạn cần làm ǵ để biến đời bạn trở thành một lời cầu nguyện liên lỉ?
5. NGUYỆN CẦU
- LẠY CHÚA CHA giàu ḷng từ bi thương xót. Cha hằng nhận lời cầu xin của chúng con. Qua dụ ngôn hôm nay, Đức Giêsu đă dạy chúng con rằng: Ông quan ṭa dù là kẻ bất chính và ích kỷ mà c̣n sẵn sàng đáp lại lời cầu xin kiên tŕ của một bà góa nghèo. Phương chi là Cha, Đấng giàu ḷng từ bi thương xót, hằng thương yêu săn sóc con cái như gà mẹ ấp ủ đàn con dưới cánh. Chúng con tin tưởng vào t́nh thương quan pḥng của Cha. Xin Cha thương nâng đỡ và ban muôn ơn lành hồn xác cho chúng con.
- LẠY CHÚA GIÊSU. Điều làm cho Chúa đau ḷng là nhiều người đă bị mất đức tin, trong đó có thể có cả chúng con nữa. Nhiều lúc chúng con đă không tin vào hiệu lực của lời cầu xin: Khi gặp khổ đau hoạn nạn, chúng con thường than thân trách phận, mà không cầu xin Chúa ban ơn nâng đỡ. Cũng có những lúc chúng con chỉ biết dựa vào sức riêng của ḿnh, dựa vào thế lực của tiền bạc hay những kẻ quyền cao chức trọng... mà không biết cậy dựa vào ơn Chúa giúp. Nhiều lúc chúng con tỏ ra chán nản thất vọng v́ cầu xin măi mà không được Chúa ban theo ư chúng con. Xin giúp chúng con kiên tŕ cầu nguyện và đừng bao giờ nản chí buông xuôi. Xin cho chúng con luôn ư thức rằng: “Những ai tin cậy vào Chúa, sẽ không bao giờ phải thất vọng hổ ngươi” (Tv 34,6; Sir 2,10).
X) HIỆP CÙNG MẸ MARIA.
Đ) XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON