I. HỌC LỜI CHÚA
1.TIN MỪNG: Ga 8,1-11
(1) Còn Đức Giêsu thì đến núi Ôliu. (2) Vừa tảng sáng, Người trở lại Đền thờ. Toàn dân đến với Người. Người ngồi xuống giảng dạy họ. (3) Lúc đó, các Kinh sư và người Pharisêu dẫn đến trước mặt Đức Giêsu một phụ nữ bị bắt gặp đang ngoại tình. Họ để chị ta đứng ở giữa, (4) rồi nói với Người: “Thưa Thầy, người đàn bà này bị bắt quả tang đang ngoại tình. (5) Trong sách Luật, ông Môsê truyền cho chúng tôi phải ném đá hạng đàn bà đó. Còn Thầy, Thầy nghĩ sao? (6) Họ nói thế nhằm thử Người, để có bằng cớ tố cáo Người. Nhưng Đức Giêsu cúi xuống lấy ngón tay viết trên đất. (7) Vì họ cứ hỏi mãi, nên Người ngẩng lên và bảo họ: “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi”. (8) Rồi Người lại cúi xuống viết trên đất. (9) Nghe vậy, họ bỏ đi hết, kẻ trước người sau, bắt đầu từ những người lớn tuổi. Chỉ còn lại một mình Đức Giêsu và người phụ nữ thì đứng ở giữa. (10) Người ngẩng lên và nói: “Này chị, họ đi đâu cả rồi? Không ai lên án chị sao?” (11) Người đàn bà đáp: “Thưa ông, không có ai cả”. Đức Giêsu nói: “Tôi cũng vậy, tôi không lên án chị đâu! Thôi chị cứ về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa!”.
2. Ý CHÍNH: Tin mừng hôm nay trình bày tình thương bao dung của Thiên Chúa, thể hiện qua thái độ của Đức Giêsu đối với tội nhân phạm tội ngoại t́nh. Câu chuyện được trình bày như một màn kịch gồm 3 hồi như sau:
- Hồi một (x Ga 8,1-5): Để có cớ tố cáo Đức Giêsu, các Kinh sư và người Pharisêu đă giải một phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình đến yêu cầu Người xử lý tội nhân.
- Hồi hai (x Ga 8,6-9): Hiểu được ý đồ muốn gài bẫy của họ, Đức Giêsu đã im lặng ngồi xuống và lấy ngón tay viết trên đất. Khi họ gặng hỏi thì Người mới nói: “Ai trong các ông sạch tội thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi”. Câu trả lời của Đức Giêsu đã làm cho những kẻ tố cáo tội nhân phải lặng lẽ rút lui.
- Hồi ba (x Ga 8,10-11): Chỉ còn lại ḿnh Đức Giêsu là người duy nhất trong sạch và có quyền kết án tội nhân. Nhưng Người lại tỏ ḷng khoan dung với kẻ có tội khi tuyên bố: “Tôi không lên án chị đâu! Thôi chị cứ về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa”.
3. CHÚ THÍCH:
- C 1-3: + Đến núi Ôliu: Núi Ôliu c̣n được gọi là vườn Ghếtsêmani, nằm về phía Đông gần thành Giêrusalem, (x. Lc 22,39). Đây là một nơi yên tĩnh thuận tiện cho việc cầu nguyện. + Trở lại Đền thờ: Đền thờ nằm trong Thủ đô Giêrusalem. Đền thờ đầu tiên do vua Salomon xây dựng vào năm 970 trước Công nguyên. Sau đó nhiều lần được tái thiết. Đền thờ được đề cập trong Tin mừng hôm nay do vua Hêrôđê trùng tu và mở rộng thêm từ năm 20 trước CN, nhưng sau đó đã bị quân Rôma tàn phá bình địa vào năm 70 sau Công nguyên. + Người ngồi xuống giảng dạy họ: Các Thầy “rápbi” Do thái khi dạy Thánh kinh, thường ngồi trên một chiếc ghế hay một tảng đá, còn các thính giả thì đứng ngồi xung quanh. + Một người phụ nữ bị bắt gặp đang ngoại tình: Đây là một thiếu phụ đã có chồng, nhưng đă quan hệ bất chính với một người khác không phải chồng mình.
- C 4-6a: + Trong sách Luật, ông Môsê truyền phải ném đá hạng đàn bà đó: Luật Môsê quy định về hình phạt dành cho tội ngoại tình như sau: “Người đàn bà ngoại tình phải bị xử tử” (Lv 20,10). Luật cũng quy định xử tử cả hai kẻ phạm tội bằng h́nh phạt ném đá (x. Đnl 22,24). Nhưng thời Đức Giêsu, người Rôma đã cấm dân Do thái áp dụng luật này (x Ga 18,31). + Họ nhằm thử Người để có bằng cớ tố cáo Người: Các Kinh sư và người Pharisêu muốn đưa Đức Giêsu vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan” để có cớ tố cáo Người. Theo họ nghĩ: Đức Giêsu trả lời đàng nào cũng không ổn: Nếu Người truyền kết án tử h́nh theo Luật Môsê thì họ sẽ tố Người chống lại nhà cầm quyền Rôma, vì người Do thái đã bị tước quyền xử tử tội nhân, và Người sẽ bị chính quyền Rôma coi là phản loạn. Còn nếu Người truyền tha bổng tội nhân, thì họ sẽ lại nói Người chống lại Luật pháp Môsê và truyền thống của cha ông.
- C 6b-8: + Đức Giêsu cúi xuống lấy ngón tay vẽ trên đất: Viết trên đất là để bày tỏ thái độ không quan tâm đến sự việc đang xảy ra. + “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi”: Qua câu nói này, Đức Giêsu tuy theo Luật Môsê để cho phép ném đá tội nhân, nhưng Người cũng nhắc cho những kẻ tố cáo kia biết rằng: Chính họ cũng là kẻ tội lỗi đáng bị xử phạt! Họ cần tránh thái độ xét đoán ý trái và kết án kẻ khác cách bất công, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán và kết án sau này. Vì dưới cái nhìn của Thiên Chúa, thì mọi người đều là tội nhân và đều cần được xét xử khoan dung (x. Lc 6,36-38).
- C 9-11: + Họ bỏ đi hết: Tất cả những kẻ tố cáo đều rút lui. + Bắt đầu từ người lớn tuổi: Người lớn tuổi bỏ đi trước, phần vì càng sống lâu thì càng nhiều sai phạm! Phần khác cũng có thể do các người lớn tuổi khôn ngoan hơn, nên khi thấy không làm gì được Đức Giêsu thì áp dụng nguyên tắc “Tam thập lục kế: đào vi thượng sách!” để tránh khỏi bị liệt vào hạng “đạo đức giả” (x. Lc 11,37-54). + “Tôi không lên án chị đâu!” : Đức Giêsu không xét đoán ai vì Ngừơi đầy lòng từ ái khoan dung (x Ga 8,15). Sứ vụ của Người là đến để cứu độ thế gian (x Lc 9,10). + “Thôi chị cứ về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa!” : Tuy tha thứ cho tội nhân, nhưng để tránh lạm dụng, Đức Giêsu cũng đòi hối nhân phải thành tâm sám hối, bằng việc quyết tâm không tái phạm nữa. Trong thực tế, để tránh khỏi tái phạm tội thì hối nhân cần ăn năn dốc lòng chừa. Lòng ăn năn sám hối thực sự được biểu lộ qua việc khiêm tốn xin ơn Chúa trợ giúp, thành thật xưng thú tội lỗi, quyết tâm xa lánh dịp tội và làm việc đền tội cân xứng (x. Kinh Ăn năn tội).
4. CÂU HỎI:
1) Hãy cho biết Đền thờ Giêrusalem thời Chúa Giêsu do ai xây dựng và xây từ khi nào? Số phận cuối cùng của Đền thờ này ra sao? 2) Luật Môsê qui định hình phạt dành cho các kẻ phạm tội ngoại tình là ǵ? 3) Các đầu mục Do thái có ư đồ ǵ khi bắt người đàn bà phạm tội ngoại tình đến yêu cầu Đức Giêsu xử lý? 4) Đức Giêsu thể hiện lòng khoan dung đối với tội nhân qua câu nói nào? 5) Lòng ăn năn thực sự phải được biểu lộ bằng những việc gì? 6) Phải chăng khi tha thứ cho tội nhân là Đức Giêsu đă gián tiếp khuyến khích họ tiếp tục phạm tội?
II. SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA: “Thôi chị cứ về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa!”
2. CÂU CHUYỆN:
1) VỀ CÂY THÁNH GIÁ KHOAN DUNG THƯƠNG XÓT:
Tại một nhà thờ bên Tây Ban Nha có một tượng Thánh Giá rất đặc biệt: Trên cây thập giá, Chúa Giêsu chỉ chịu đóng đinh có một tay trái và hai bàn chân, c̣n tay phải đă rời khỏi thập giá và giơ ra phía trước như đang ban phép lành cho hối nhân tại ṭa giải tội bên dưới.
Chuyện kể rằng: Một lần kia, khi một linh mục đang ngồi ṭa th́ một tội nhận vào xưng tội. Vị linh mục ngồi ṭa nổi tiềng là nghiêm khắc đối với những tội nhân không chịu chừa cải. Anh chàng vào ṭa xưng tội lần này đă nhiều lần phạm tội ngoại t́nh và cha giải tội cũng nhiều lần ngăm đe. Nhưng chứng nào tật đó, cứ ra khỏi ṭa giải tội được ít ngày, anh ta lại tiếp tục sa ngă phạm tội mới xưng. Sau nhiều lần tha thứ, cuối cùng trong lần xưng tội mới đây cha giải tội đă phải nói với anh: “Đây là lần cuối cùng ta tha tội cho anh”. Chàng thanh niên ra khỏi ṭa giải tội trong tâm trạng nặn trĩu u buồn. Được vài tháng sau, anh ta lại đến xưng tội và lần này anh ta lại vẫn xưng tội đă dốc ḷng chừa như mấy lần trước. Nhưng lần này vị linh mục đă từ chối giải tội cho anh như sau: “Anh đừng có đùa với Chúa! Lần này ta không tha cho anh”. Nhưng một điều kỳ diệu đă xảy ra: Cha giải tội và hối nhân trong ṭa đều nghe thấy có tiếng của Chúa Giêsu phán ra từ trên cây thập giá phía trên ṭa giải tội: “Nhưng Ta tha tội cho hối nhân này!”. Rồi Chúa c̣n nói riêng với vị linh mục: “Chính Ta mới chịu đổ máu ra để rửa sạch mọi vết nhơ tội lỗi của loài người chứ không phải con!”
Cũng từ ngày đó, người ta thấy trên cây thánh giá tại ṭa giải tội trong nhà thờ nói trên, cánh tay phải của Chúa Giêsu không c̣n gắn vào cây thập giá, nhưng bị bung ra trong tư thế đang cúi xuống ban phép lành cho hối nhân trong ṭa giải tội, như một lời mời gọi mọi người mau ăn năn sám hối: “Hăy cứ trở về với Ta, th́ các con sẽ được ơn tha thứ”.
2) VỀ CUỘC HOÁN CẢI CỦA MỘT TỘI NHÂN:
TAXIANA là một văn sĩ người Mỹ gốc Liên Xô. Vào năm 1980, cô đã cho ra đời tác phẩm đầu tay tựa đề là “Về một cuộc đổi đời kỳ diệu”. Trong quyển sách đó, cô đã kể lại chi tiết cuộc đời đầy đam mê sóng gió của cô, mà cuối cùng đời cô đã được ơn biến đổi nên tốt hơn gấp bội! Câu chuyện của cô Taxiana được tóm gọn như sau:
Ngay từ khi còn bé, Taxiana đã được chịu phép rửa tội. Nhưng khi lớn lên, cô ít đến nhà thờ dự lễ Chúa nhật vì cha mẹ của cô không mấy ngoan đạo. Do cứng đầu và hay gây gỗ nên cha mẹ và thầy dạy đều xếp cô vào loại trẻ em khó dạy. Ngay từ nhỏ, Taxiana đã tỏ ra căm thù tất cả những gì mang tính gò bó, ép cô vào trong khuôn khổ kỷ luật, vì nó làm cho cô cảm thấy mất tự do và không thể làm theo ý của mình. Lớn lên, nhờ có trí thông minh siêu hạng, Taxiana đã được cấp học bổng lên đại học. Nhưng tại môi trường trí thức này, thay vì kết thân với các sinh viên cùng khóa, thì cô lại thường xuyên giao du với đám macô, đầu trộm đuôi cướp, bợm nhậu, đĩ điếm và xã hội đen...! Trong khi sống buông thả như vậy, cô cũng thích nghiên cứu các môn thần bí phương Đông, đặc biệt là môn Yôga. Khi tập luyện Yôga, mỗi động tác đều đòi người ta phải đọc một câu trong một bài văn vần của môn phái. Có người biết cô là tín hữu nên đã đề nghị cô đọc Kinh Lạy Cha để thay cho bài văn vần kia. Taxiana đã làm theo lời khuyên này. Các câu trong kinh Lạy Cha đã dần dần thấm nhập vào tâm hồn cô. Rồi một ngày kia, một tư tưởng chợt lóe lên trong đầu Taxiana: “Tại sao ta lại không đọc thêm các bản kinh khác nữa, nhất là đọc Lời Chúa trong Thánh kinh?” Càng đọc Lời Chúa, cô càng cảm thấy thích thú về những tư tưởng cao siêu và thánh thiện của Đức Giêsu. Cuối cùng cô quyết định đến với một linh mục đạo đức để tìm hiểu thêm về giáo lý Thánh kinh. Sau đó cô đã cử hành lễ nghi tuyên tín. Cô dọn mình chịu bí tích giải tội và đã được ơn biến đổi hoàn toàn. Từ đây cô tình nguyện hiến thân phục vụ các công việc bác ái xã hội. Về sau cô đã thuật lại phép lạ đổi mới đă xảy ra với cô trong lúc cô đang xưng tội như sau: “Bấy giờ tôi lần lượt kể lại cho vị linh mục nghe các lỗi lầm tôi đă phạm, về những cơn say thâu đêm suốt sáng, các đam mê tình dục quá độ, về những cuộc hôn nhân bất hạnh mà tôi đã từng trải, những lần phải đi phá thai vì bị vỡ kế hoạch dẫn đến hậu quả tai hại là tôi bị mất khả năng sinh con. Cuộc sống đầy đam mê đã biến tôi trở thành một con người dửng dưng với mọi sự: Tôi chẳng còn có thể yêu ai được nữa!” Sau khi thú tội xong, tôi lắng nghe vị linh mục khuyên bảo. Lời của ngài tuy đơn sơ nhưng mỗi lời đều đánh động tận tâm can tôi. Sau cùng tôi rất xúc động khi đón nhận phép giải tội. Ngay lúc ấy, tôi cảm thấy ḷng ḿnh thanh thản như vừa trút bỏ được một gánh nặng ngàn cân”.
Sau lần xưng tội ấy, Taxiana đã cảm nghiệm ḿnh đă gặp được chính Chúa Giêsu và được Người tha thứ mọi lỗi lầm quá khứ. Taxiana không những đã được tha tội, mà còn được Chúa chạm đến phần tâm linh sâu thẳm nhất để biến cô nên một tạo vật hoàn toàn mới của Người.
3. THẢO LUẬN:
1) Trong mùa Chay này, mỗi người chúng ta cần làm gì để biểu lộ lòng tin vào tình thương bao dung của Thiên Chúa? 2) Bạn sẽ trả lời ra sao khi có người nói: “Cần chi phải đi xưng tội với ông linh mục cũng phạm nhiều tội giống như ḿnh? Hoặc xưng tội làm chi để rồi chỉ sau một thời gian ngắn sẽ lại tái phạm các tội mới xưng? Hăy đợi đến lúc liệt giường sắp chết sẽ xin xưng tội một lần cuối cũng đủ?”
4. SUY NIỆM:
1) Nội dung Tin Mừng hôm nay: thuật lại câu chuyện Đức Giêsu đã bênh vực và tha thứ tội cho một phụ nữ ngoại tình. Người còn biến đổi chị nên một con người mới. Mùa Chay nhằm giúp các tín hữu chúng ta nhận biết sự yếu hèn của ḿnh để hồi tâm sám hối nhờ gặp được Chúa Giêsu trong bí tích giải tội. Chắc chắn chúng ta cũng sẽ được Người ban ơn tha thứ và c̣n được ơn biến đổi nên một người mới.
2) Mấy điểm giáo lư về bí tích giải tội:
- Bí tích giải tội là bí tích do Chúa Giêsu thiết lập, để tha các tội riêng ta đă phạm từ khi lănh nhận bí tích rửa tội về sau, cùng giao ḥa ta với Chúa và Hội thánh. Bí tích giải tội c̣n được gọi là bí tích giao ḥa, ḥa giải hay bí tích sám hối. Chúa Giêsu đă thiết lập bí tích này vào chiều ngày phục sinh, khi Người hiện đến với các tông đồ trong nhà tiệc ly, thổi hơi trên các ông và phán: “Anh em hăy nhận lấy Thánh Thần. Anh em tha tội cho ai th́ người ấy được tha, anh em cầm giữ ai th́ người ấy bị cầm giữ” (Ga 20,22-23).
- Bí tích giải tội ban cho ta các ơn này: Một là tha tội ta đă phạm để giao ḥa ta với Thiên Chúa và Hội Thánh. Hai là tha h́nh phạt muôn đời do các tội trọng gây ra và tha một phần các h́nh phạt tạm. Ba là ban sự b́nh an cho tâm hồn và gia tăng sức mạnh giúp ta chiến thắng ma quỷ cám dỗ.
- Bí tích giải tội rất cần cho người tín hữu, v́ giúp họ nhận được ơn tha thứ các tội đă phạm đến Thiên Chúa, làm tổn thương phẩm giá con người và phá vỡ sự an b́nh thiêng liêng của Hội Thánh. Chỉ các giám mục và những linh mục có quyền giải tội mới được ban phép giải tội cho các hối nhân, nhân danh Thiên Chúa Ba Ngôi. Những ai đă phạm tội trọng th́ muốn được tha tội cần phải biểu lộ ḷng sám hối bằng việc thành thật xưng thú các tội đă phạm trong bí tích giải tội; c̣n ai chỉ mắc tội nhẹ th́ không buộc phải xưng tội, nhưng nếu họ có ḷng ăn năn mà xưng ra các tội nhẹ đă phạm th́ sẽ nhận được nhiều ơn ích thiêng liêng.
- Muốn lănh nhận bí tích giải tội ta cần làm bốn việc: Một là xét ḿnh; Hai là ăn năn dốc ḷng chừa; Ba là xưng tội; Bốn là đền tội. Trong bốn điều trên, ăn năn dốc ḷng chừa là điều quan trọng nhất, thể hiện qua 3 việc sau như lời kinh Ăn năn tội: “Con dốc ḷng chừa cải. Và nhờ ơn Chúa th́ con sẽ lánh xa dịp tội cùng làm việc đền tội cho xứng”. Ngoài việc xưng tội, Hội Thánh dạy các tín hữu c̣n phải sám hối bằng một số việc lành là: ăn chay, cầu nguyện, làm việc chia sẻ bác ái và khiêm nhường phục vụ các người đau khổ bất hạnh hoặc bị bỏ rơi.
3) Một số suy nghĩ lệch lạc của con người ngày nay về bí tích giải tội:
Ngày nay một số khá đông các tín hữu không muốn vào ṭa xưng tội riêng dựa vào các lý do như sau:
* Do gương xấu của một số vị chủ chăn: Những người này không muốn xưng tội v́ cho rằng các chủ chăn cũng chỉ là những con người tầm thường với nhiều tội lỗi bất toàn.
Tuy nhiên, chính Đức Giêsu đă không nghĩ như vậy khi trao quyền tha tội cho các tông đồ vào chiều ngày phục sinh, dù các ông chỉ là những con người đầy sai lỗi khuyết điểm. Khi ban bí tích giải tội, các ông “cầm buộc và tháo cởi” không với tư cách cá nhân nhưng là người đại diện cho Chúa Giêsu, giống như tại ṭa án các vị quan ṭa nhân danh luật pháp để tuyên án cho các phạm nhân. Đàng khác, các hối nhân được ơn hoán cải hay không là do quyền năng Thánh Thần mà các tông đồ đă được Chúa Giêsu phục sinh trao ban như Tin mừng Gioan đă ghi lại như sau: “Nói xong, Chúa Giêsu thổi hơi vào các ông và bảo: Anh em hăy nhận lấy Thánh Thần. Anh em tha tội cho ai, th́ người ấy được tha. Anh em cầm giữ ai, th́ người ấy bị cầm giữ” (Ga 20,22-23).
* Do hiểu chưa đúng về hiệu quả của bí tích giải tội: Có người nói: “Tôi thường đi xưng tội vào mỗi đầu tháng và lần nào tôi cũng chỉ xưng thú một số tội đă xưng đi xưng lại nhiều lần trước đó, nhưng không sao chừa được. Do đó xưng tội là việc làm thiếu hiệu quả nếu không muốn nói là vô ích.
Để nhìn rõ vấn đề, chúng ta hăy so sánh sức khỏe tâm linh với sức khỏe thể xác: Do di truyền, có lẽ ai trong chúng ta ít nhiều cũng mang một số bệnh khó chữa khỏi như: bệnh cao huyết áp đ̣i người bệnh phải uống thuốc hằng ngày, bệnh dị ứng nổi mề đay, bệnh “gút” gây đau nhức luôn phải uống thuốc giảm đau... Mỗi khi căn bệnh tái phát nặng hơn, chúng ta phải đến bác sĩ chuyên khoa điều trị và phải dùng một số loại thuốc giống nhau... Nhưng đâu có ai từ chối uống thuốc với lư do rồi bệnh sẽ tái lại?. Nếu ta không đi khám và không uống các thứ thuốc trị bệnh quen thuộc nói trên mới là điều sai lầm. Cũng như mỗi ngày chúng ta đều phải tắm rửa cho sạch, dù biết rằng đến mai cơ thể của ḿnh sẽ lại bị dơ cần phải tắm lại... Về phạm vi tâm linh cũng vậy: Ai trong chúng ta cũng có một số thói hư rất khó chừa như: Dễ nổi nóng, hay nói xấu kẻ ḿnh không ưa, ích kỷ tự ái cao, lười biếng làm việc đạo đức, uống rượu say sỉn, xem phim ảnh xấu rồi thủ dâm để t́m hưởng lạc bất chính... Dù biết sau một thời gian có thể ta sẽ tái phạm, nhưng ta vẫn cần đi xưng tội để đón nhận được ơn tha thứ của Thiên Chúa với hy vọng nhờ ư thức sự xấu xa của tội, quyết tâm xa lánh dịp tội, làm việc đền tội cân xứng... và nhất là nhờ ơn Chúa giúp, chúng ta sẽ có điều kiện để dứt bỏ thói hư và nên hoàn thiện hơn.
* Do cách xét ḿnh cẩu thả trước khi xưng tội: Có người chữa ḿnh rằng: “Tôi xét mình măi mà chẳng t́m ra tội gì mới cần xưng. Nhiều khi tôi phải cố t́m lại một “tội trọng cũ” để có tội mà xưng. Việc không t́m ra tội nào mới không chứng minh chúng ta là người thánh thiện, nhưng có thể do chúng ta đă hóa ra chai lỳ về mặt tâm linh, khi cho các việc làm sai trái của ḿnh là không có tội. Thực ra mọi người chúng ta đều yếu hèn như thánh Phaolô đă phải thú nhận: “Điều tôi muốn, th́ tôi không làm, nhưng điều tôi ghét th́ tôi lại cứ làm” (Rm 7,15). Những ai tưởng mình không có tội, thực ra là do họ đă xét mình cẩu thả và tự đánh lừa ḿnh, như thánh Gioan đã viết: “Nếu chúng ta nói ḿnh không có tội, là chúng ta đã tự lừa dối mình, và sự thật không ở trong chúng ta” (1 Ga 1,8).
* Do chưa ư thức về tầm quan trọng của những điều thiếu sót: Kinh cáo ḿnh có câu: “Tôi đă phạm tội nhiều trong tư tưởng, lời nói, việc làm và những điều thiếu sót”. Tội chúng ta phạm có thể là tội cố t́nh vi phạm một điều luật cấm như dối trá, trộm cắp, ngoại t́nh, phá thai... hay tội bỏ không làm việc lẽ ra phải làm như: Bất hiếu với cha mẹ, làm ngơ trước người đau khổ cần trợ giúp... Trong Tin mừng, Đức Giêsu đă đề cập đến tội thiếu sót này như dụ ngôn ông nhà giàu đã làm ngơ không giúp đỡ anh Ladarô, một người nghèo khổ nằm trước cửa nhà ông ta (x Lc 16,19-31). Đến ngày tận thế, Vua Thẩm Phán Giêsu cũng sẽ tuyên phạt những kẻ đă nhắm mắt bỏ qua các việc lành như sau: “Quân bị nguyền rủa kia, đi đi cho khuất mắt Ta mà vào lửa đời đời, nơi dành sẵn cho tên ác quỷ và các sứ thần của nó. Vì xưa Ta đói các ngươi không cho ăn; Ta khát các ngươi không cho uống; Ta là khách lạ các ngươi chẳng đón tiếp; Ta ḿnh trần các ngươi không cho đồ mặc; Ta ở tù các ngươi đă không viếng thăm...” (Mt 25,41-45).
Những tội thiếu sót này tưởng là tội nhẹ mà thực ra cũng có thể trở thành tội nặng nếu ta không có t́nh thương trong tâm hồn. Nó cũng đồng nghĩa với tội giết người như thánh Gioan viết: “Kẻ không yêu thương th́ ở lại trong sự chết. Phàm ai ghét anh em ḿnh th́ là kẻ sát nhân. Và anh em biết: Không kẻ sát nhân nào có sự sống đời đời ở lại trong nó” (1 Ga 3,14b-15).
4) Phải sám hối cụ thể thế nào trong Mùa Chay này?:
Ngoài việc tham dự các buổi tĩnh tâm Mùa Chay, mỗi người chúng ta cần dọn ḿnh lănh nhận bí tích ḥa giải với Chúa. Nhưng điều quan trọng là cần xét ḿnh để t́m ra mối tội đầu quan trọng nhất của ḿnh để quyết tâm chừa cải, hơn là chỉ xưng các tội chung chung theo thói quen xưa nay. Nhất là cần ư thức về t́nh thương của Thiên Chúa qua Chúa Giêsu, để sẵn ḷng tha thứ lỗi lầm cho anh chị em đă xúc phạm đến ḿnh. Cụ thể xét ḿnh từ bản thân, đến quan hệ với người thân trong gia đ́nh và đối với mọi người ta có dịp gặp gỡ tiếp xúc như sau:
- Đối với bản thân mỗi người: Để dễ dàng tha thứ, mỗi ngày cần dành ít phút xét ḿnh trong giờ kinh tối gia đ́nh, để ư thức về sự yếu đuối bất toàn của ḿnh. Tại sao chúng ta lại đ̣i người khác phải hoàn hảo đang khi chính chúng ta c̣n nhiều sai sót? Hăy dọn ḿnh xưng tội mỗi đầu tháng để thánh hóa bản thân và duy tŕ hạnh phúc gia đ́nh. Hăy bỏ đi những đố kỵ ganh ghét, không chấp nhất những câu nói xúc phạm hay hành vi không tốt của người khác đối với ḿnh, để t́nh mến Chúa yêu người luôn bùng cháy trong ḷng ḿnh.
- Đối với người thân trong gia đ́nh: Một trong những lư do chính đưa đến đổ vỡ hạnh phúc và ly hôn nơi các gia đ́nh hiện nay là nhiều đôi vợ chồng trẻ đă không dễ bỏ qua lỗi lầm cho nhau. Nên nhớ rằng chỉ sự tha thứ mới giúp hàn gắn t́nh cảm sứt mẻ và giúp gia đ́nh sớm t́m lại b́nh an hạnh phúc. Đôi vợ chồng nên nhất trí với nhau: Mỗi khi có điều chi bất b́nh hay tranh căi nhau th́ cả hai đều phải mau mắn đi bước trước làm ḥa như lời thánh Phaolô: “Anh em đừng phạm tội: chớ để mặt trời lặn mà cơn giận vẫn c̣n. Đừng để ma quỷ thừa cơ lợi dụng! (Ep 4,26-27). Sau cơn giận, mỗi người hăy lập tức dâng một lời cầu xin Chúa giúp và ai chủ động mỉm cười bắt chuyện trước sẽ là người chiến thắng, v́ đă thắng được tính tự ái cao của ḿnh và thắng được ma quỷ cám dỗ. Đầu mỗi thánh lễ hăy nhớ lời Chúa Giêsu: “Vậy, nếu khi anh sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ có người anh em đang có chuyện bất b́nh với anh, th́ hăy để của lễ lại đó trước bàn thờ, đi làm hoà với người anh em ấy đă, rồi trở lại dâng lễ vật của ḿnh” (Mt 5,23-24).
- Đối với tha nhân ngoài xă hội: Điều chúng ta cần làm ngay trong Mùa Chay này là: Mỗi ngày hăy xét ḿnh để biết có ai đó đang bất ḥa với ḿnh và chủ động làm ḥa với họ. Mỗi lần đọc kinh Lạy Cha, cần lưu ư câu: “Và tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con”. Mỗi ngày hăy t́m đọc các đoạn Tin Mừng về sự tha thứ, suy nghĩ về lời Chúa trách mắng tên đầy tớ độc ác đă không có ḷng thương xót: “Tên đầy tớ độc ác kia, ta đă tha hết số nợ ấy cho ngươi, v́ ngươi đă van xin ta, th́ đến lượt ngươi, ngươi không phải thương xót đồng bạn, như chính ta đă thương xót ngươi sao?” (Mt 18,32-33). Cuối cùng hăy dâng một lời cầu để xin Chúa tha thứ lỗi lầm cho chúng ta với điều kiện chúng ta cũng sẵn ḷng tha thứ lỗi lầm cho anh chị em đă xúc phạm đến chúng ta.