(9)
Chúa Cha đã yêu mến Thầy thế nào, thì
Thầy cũng yêu mến anh em như vậy. Anh em
hãy ở lại trong tình thương của Thầy.
(10)
Nếu anh em giữ các điều răn của Thầy, anh
em sẽ ở lại trong tình thương của Thầy,
như Thầy đã giữ các điều răn của Cha
Thầy, và ở lại trong tình thương của
Người.
(11)
Các điều ấy, Thầy đã nói với anh em, để
niềm vui của Thầy ở trong anh em, và niềm
vui của anh em được nên trọn vẹn.
(12)
Đây là điều răn của Thầy: Anh em hãy yêu
thương nhau, như Thầy đã yêu thương anh em.
(13)
Không có tình thương nào cao cả hơn tình
thương của người đã hy sinh tính mạng vì
bạn hữu của mình.
(14)
Anh em là bạn hữu của Thầy, nếu anh em
thực hiện những điều Thầy truyền dạy.
(15)
Thầy không còn gọi anh em là tôi tớ nữa,
vì tôi tớ không biết việc chủ làm. Nhưng
Thầy gọi anh em là bạn hữu, vì tất cả
những gì Thầy nghe được nơi Cha của Thầy,
Thầy đã cho anh em biết.(16)
Không phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính
Thầy đã chọn anh em, và cắt cử anh em để
anh em ra đi, sinh được hoa trái, và hoa
trái của anh em tồn tại. Hầu tất cả
những gì anh em xin cùng Chúa Cha nhân danh
Thầy, thì Người ban cho anh em.
(17)
Điều Thầy truyền dạy anh em là: Hãy yêu
thương nhau.
2. Ý CHÍNH:
Sau khi trình bày về dụ ngôn cây nho và
cành nho ám chỉ liên hệ mật thiết giữa
Đức Giê-su với các môn đệ, Đức Giê-su tiếp
tục trình bày về sự hiệp thông giữa các
môn đệ với nhau. Người ban cho họ một điều
răn mới là “phải yêu thương nhau giống như
Người đã yêu”. Người coi tình yêu ấy chính
là dấu hiệu môn đệ thực sự của Người.
3. CHÚ THÍCH:
-C 9-10): + Chúa Cha đã yêu mến Thầy,
Thầy cũng yêu mến anh em:
Noi gương Chúa Cha đã yêu Chúa Con (x. Ga
3,35), Đức Giê-su cũng yêu thương các môn đệ
bằng một tình yêu vô cùng mật thiết. +
Nếu anh em giữ các điều răn của Thầy:
Vâng giữ các giới răn là một cách
thế diễn tả tình yêu của các môn đệ đối
với Đức Giê-su. Đó cũng là dấu chỉ cho
thấy các ông đang “ở lại trong” tình thương
của Người. + Như Thầy đã giữ các
điều răn của Cha Thầy: Trong suốt
cuộc sống ở trần gian, Đức Giê-su luôn vâng
theo Thánh ý Chúa Cha (x. Ga 6,38), đến nỗi
bằng lòng chịu chết trên thập giá (x. Pl
2,8). Sự vâng phục các điều Chúa Cha
truyền chính là bằng chứng Đức Giê-su luôn
ở lại trong tình thương của Người.
-C 11-13: + Để
niềm vui của Thầy ở trong anh em, và niềm
vui của anh em được nên trọn vẹn:
Niềm vui hân hoan của Đức Giê-su có được do
luôn làm theo Thánh Ý Chúa Cha. Niềm vui
ấy các môn đệ cũng sẽ nhận được, nếu
các ông cũng tuân giữ giới răn yêu thương
mà Đức Giê-su truyền dạy. + Đây là
điều răn của Thầy: Anh em hãy yêu
thương nhau, như Thầy đã yêu thương anh em:Các
môn đệ phải yêu thương nhau không phải chỉ
bằng tình cảm hay là lời nói cử chỉ bề
ngoài, nhưng phải thể hiện qua việc dấn
thân chịu chết vì anh em, noi gương Đức
Giê-su đã yêu thương và nộp mình chịu chết
đền tội cho môn đệ. + Không có tình
thương nào cao cả hơn tình thương của người
đã hy sinh tính mạng vì bạn hữu mình:
Tình thương thực sự đòi sự hy sinh
và cho đi. Món quà trao tặng càng có
giá trị thì tình yêu càng lớn lao. Sự
trao tặng cả mạng sống của mình là dấu
hiệu của một tình yêu tột đỉnh. Đức
Giê-su đã yêu thương môn đệ đến cùng nên
sẵn sàng hy sinh chịu chết thay cho môn đệ.
Người cũng đòi họ phải noi gương Người mà
hy sinh mạng sống vì anh em (x.1 Ga 3,16; 1
Pr 2,21).
-C 14-15: + Thầy
không còn gọi anh em là tôi tớ nữa nhưng
là bạn hữu: Tình bạn dẫn đến
hiệp thông về tư tưởng, tâm tình và sự
sống. Đức Giê-su đã cư xử với các môn đệ
bằng thứ tình bạn này, vì Người đã tỏ
cho các ông biết tất cả những gì Người
nhận được từ nơi Cha.
-C 16-17: + Không
phải anh em đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy
đã chọn anh em: Ơn gọi làm môn đệ
Đức Giê-su không do công trạng hay sự lựa
chọn đi theo Người, nhưng là do Người đã
kêu gọi và tuyển chọn các ông trước và
các ông đã đáp lại bằng sự từ bỏ mọi
sự mà theo Người như 4 môn đệ đầu tiên (x.
Mt 4,19-21). + Và cắt cử anh em để anh
em ra đi, sinh được hoa trái, và hoa trái
của anh em tồn tại:Chính Đức Giê-su
đã huấn luyện và sai các môn đệ ra đi
truyền giáo bằng việc rao giảng Tin Mừng
Nước Trời và làm chứng cho Người (x. Mt
10,1-10; 28,19; Cv 1,8). Nhờ kết hiệp mật
thiết với Đức Giê-su và nhờ Ơn Thánh Thần
tác động mà các ông đã đưa được nhiều
người gia nhập Hội Thánh (x. Ga 20,22-23; Cv
2,37-41). + Những gì anh em xin cùng
Chúa Cha nhân danh Thầy, thì Người ban cho
anh em: Những lời cầu xin nhân danh
Đức Giê-su chắc sẽ được Chúa Cha chấp
nhận. +Điều Thầy truyền dạy anh em
là hãy yêu thương nhau: Yêu thương
nhau là một giới răn mới của Đức Giê-su
và là điều quan trọng nhất, nên được
Người nhắc đi nhắc lại nhiều lần.
4. CÂU HỎI:1)
Đức Giê-su ban cho môn đệ giới răn mới thế
nào?
2) Tình yêu thương môn đệ của Đức Giê-su
giống như tình yêu của ai đối với Người?
3) Môn đệ phải đáp lại tình yêu của Đức
Giê-su thế nào giống như Người đã yêu mến
Chúa Cha?
4) Niềm vui Đức Giê-su có được là do đâu
và các môn đệ phải làm gì để cũng có
được niềm vui ấy?
5) Đức Giê-su truyền cho các môn đệ phải
yêu thương theo cung cách tình yêu của ai?
6) Hai đặc điểm của tình yêu thực sự là
gì?
7) Đức Giê-su đã đối xử với môn đệ như
bạn hữu thể hiện qua điều gì?
8) Đức Giê-su khẳng định chính Người đã
yêu thương kêu gọi và tuyển chọn các môn
đệ. Hãy cho biết tên của bốn môn đệ đầu
tiên được Đức Giê-su kêu gọi và tuyển chọn
là những ai?
9) Đức Giê-su đã ra lệnh cho các môn đệ đi
truyền giảng Tin Mừng trong hoàn cảnh nào?
10) Đức Giê-su dạy phải cầu xin nhân danh ai
để được Chúa Cha chấp nhận?
II. SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA:
VỀ MỘT T̀NH YÊU CỤ THỂ:
Thánh Phaolô đă cho biết t́nh thương phải được
thể hiện bằng hành động như sau: “Đức mến tha
thứ tất cả, tin tưởng tất cả, chịu đựng tất cả”
(1 Cr 13,7).
Ngài cũng khuyên dạy các tín hữu Cô-lô-sê: “Anh
em hăy có ḷng thương cảm, nhân hậu, khiêm nhu,
hiền hoà và nhẫn nại. Hăy chịu đựng và tha thứ
cho nhau, nếu trong anh em người này có điều ǵ
phải trách móc người kia. Chúa đă tha thứ cho
anh em, th́ anh em cũng vậy, anh em phải tha thứ
cho nhau. Trên hết mọi sự, anh em phải có ḷng
bác ái: Đó là mối dây liên kết tuyệt hảo” (Cl 3,
12-14).
2. CÂU CHUYỆN:
T̀NH YÊU CỤ THỂ LÀ G̀?
1)
T̀NH YÊU HY SINH TỰ HIẾN:
Có
hai anh em nhà kia, cậu bé trai 8 tuổi và
cô em gái của cậu 6 tuổi. Cả hai đều gầy
yếu và thường đau ốm luôn. Một hôm cậu bé
bị một cơn đau gan cấp tính, được cha mẹ
đưa vào cấp cứu tại bệnh viện gần nhà.
Sau thời gian hai tuần lễ điều trị, cậu
bé đã thoát khỏi tình trạng nguy hiểm và
đang nằm viện thêm ít ngày để hồi sức.
Nhưng sau đó, lại đến lượt cô em gái bị
chứng xuất huyết nội và được mang đi cấp
cứu tại cùng một bệnh viện với anh. Cô
bé bị mất máu khá nhiều cần được tiếp
máu. Thế nhưng bệnh viện lại không có sẵn
loại máu của cô để truyền. Rất may là
máu của cậu bé lại cùng nhóm máu với cô
em. Khi được hỏi có muốn cho máu để cứu
sống em gái không, thì lúc đầu cậu bé hơi
ngần ngại và lo lắng một chút. Nhưng ngay
sau đó, cậu ta đã lấy lại bình tĩnh và
trả lời bác sĩ rằng: “Vâng, con bằng lòng
hiến máu cho em con. Xin bác sĩ hãy cố
gắng cứu sống nó. Vì con thương em con
lắm”. Sau đó bác sĩ đã lấy máu của cậu
truyền cho cô em. Một lúc khi tỉnh dậy,
cậu đã làm cho mọi người trong phòng ngạc
nhiên và cười ồ khi nói: “Ô hay! Con vẫn
còn sống đấy ư? Vậy bác sĩ đã tiếp máu
cho em con chưa? Em con bây giờ ra sao rồi?”
Thì ra cậu bé đã tưởng lầm rằng khi chấp
nhận hiến máu, là cậu phải cho em tất cả
số máu trong người mình! Nhưng vì quá
thương em và không muốn em chết, nên sau một
lúc ngần ngại, cậu đã quyết định hy sinh
chịu chết để cho em cậu được sống!
2)
T̀NH YÊU
VƯỢT QUA HẬN THÙ DÂN TỘC:
Vào năm 2001, chiến tranh
giữa Israel và Palestine lại bùng phát dữ dội.
Hầu như ngày nào cũng có nhiều người chết và bị
thương. Số nạn nhân Palestine luôn nhiều hơn bên
Israel. Tuy nhiên, giữa bầu khí hận thù giữa hai
dận tộc này, thỉnh thoảng vẫn loé sáng lên những
câu chuyện cảm động như chuyện T́nh Yêu không
biên giới sau đây:
Ngày 6 tháng 6 năm 2001,
các đài phát thanh và truyền h́nh khắp thế giới
đă loan truyền một bản tin đặc biệt: Trong một
trận tấn công của quân đội Israel, một số người
Palestine đă bị giết chết, trong số này có một
thanh niên người Palestine. Sau đó gia đ́nh anh
đă t́nh nguyện hiến tất cả các bộ phận trong cơ
thể của anh cho các bệnh nhân đang điều trị tại
bệnh viện. Nhờ đó mà 5 người đă được cứu sống,
trong số này có một thanh niên người Israel. Anh
ta bị suy tim rất nặng đang nằm chờ chết. Nhưng
nhờ quả tim của người thanh niên Palestine trên
đă bị quân đội Israel bắn chết mà anh thanh niên
người Israel này lại được sống. Khi phóng viên
hỏi tại sao lại cho đi trái tim của con trai để
cứu sống một người dân Israel thù địch, th́ ông
bố người Palestine đă cho biết: ông chỉ quan tâm
cứu mạng bất cứ người nào đang phải đau khổ
không cần biết họ là ai. C̣n viên bác sĩ làm
phẫu thuật ghép tim th́ phát biểu: Khi so sánh 2
quả tim của người Palestin và người Israel trên
tay. Tôi thấy cả hai đều có cấu trúc giống y như
nhau và không thể phân biệt đâu là tim của người
Palestin, đâu là tim của người Israel”.
3) T̀NH YÊU MẠNH
HƠN SỰ CHẾT:
“Tôi
là một linh mục công giáo Ba-lan, tôi đă già,
Tôi muốn được chết thay cho ông này, v́ ông c̣n
có vợ con” Lời của cha KÔN-BÊ (Maximilianus
Maria Kolbe) đă nói với viên cai ngục Đức Quốc
Xă, trong lúc hắn chọn ra 10 tù nhân phải chết
đền tội thay cho một tù nhân mới vượt ngục vào
đêm hôm trước. Quyết định của Cha Kônbê đă cứu
tù nhân tên là PHĂNG-XIT (Francis) thoát chết,
khi ông là người cuối cùng được chọn ra xếp hàng
vào hầm chết đói. Sau đó, cha Kôn-bê đă chung số
phận với 9 tù nhân kia. Suốt trong những ngày
trong ngục tối nhịn đói chờ chết, người ta không
nghe thấy những tiếng la hét nguyền rủa quen
thuộc phát ra từ hầm này, nhưng thay vào đó là
những lời kinh tiếng hát của nhóm tù nhân sắp
chết do tác động của cha Kônbê. Câu chuyện t́nh
nguyện chết thay cho người khác của cha Kôn-bê
đă cho thấy “T́nh yêu mạnh hơn sự chết”. Thực
vậy, Chính do t́nh yêu Chúa và tha nhân thúc
bách mà cha Kôn-bê đă không c̣n sợ chết để t́nh
nguyện chịu chết thay cho một người không quen
biết là ông Phăng-sít. Sự t́nh nguyện chết thay
cho người khác của cha Kônbê cũng cho thấy t́nh
yêu của cha thật là cao cả noi gương Chúa Giêsu
như lời Người dạy trong Tin mừng Chúa Nhật hôm
nay: “Không có tình thương nào cao cả hơn
tình thương của người đã hy sinh tính mạng
vì bạn hữu của mình (Ga 15,13).
3. THẢO LUẬN:1)Sau
nhiều năm theo Chúa, bạn đă thực hành được giới
răn yêu thương trong gia đ́nh, khu xóm và trong
môi trường làm việc hay chưa? 2) Để sống được
t́nh yêu thương cụ thể theo gương Chúa, ngoài
việc năng đọc Lời Chúa, tham dự thánh lễ, cầu
nguyện, bạn c̣n cần phải làm thực tập sống yêu
thương tha nhân như thyế nào?
4.
SUY NIỆM:
Tin Mừng hôm nay ghi lại lời Chúa Giêsu dạy các
môn đệ và các tín hữu chúng ta hôm nay: “Đây là
điều răn của Thầy: Anh em hãy yêu thương
nhau, như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga
15,12). Thánh Gio-an cũng viết thư khuyên các
tín hữu của ngài: “Ai không yêu thương th́ không
biết Thiên Chúa, v́ Thiên Chúa là T́nh Yêu” (1
Ga 4,8). Vậy Thế nào là yêu thương nhau theo lời
Chúa dạy? Tại sao chúng ta phải yêu thương tha
nhân? T́nh yêu thực sự đ̣i phải được thể hiện ra
sao trong cuộc sống? Chúng ta phải làm ǵ để có
thể sống giới răn yêu thương theo gương mẫu và
lời dạy của Chúa Giêsu?
1)
Thế nào là yêu thương tha nhân?:
Thánh Gioan
tông đồ đă dạy các tín hữu về sự thực hành giới
răn yêu thương như sau: “Chúng ta hăy yêu thương
nhau, v́ t́nh yêu bắt nguồn từ Thiên Chúa. Phàm
ai yêu thương th́ đă được Thiên Chúa sinh ra và
người ấy biết Thiên Chúa. Ai không yêu thương
th́ không biết Thiên Chúa, v́ Thiên Chúa là T́nh
Yêu” (1 Ga 4,7-8). Chúa Giêsu đă yêu thương nhân
loại đến cùng và để lại giới răn yêu thương cho
các môn đệ: “Thầy ban cho anh em một điều răn
mới, là anh em hăy yêu thương nhau. Anh em hăy
yêu thương nhau như Thầy đă yêu thương anh em. Ở
điểm này mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ
của Thầy, là anh em có ḷng yêu thương nhau” (Ga
13,34-35).
2)
T́nh yêu thực sự phải được thể hiện bằng việc
làm hơn là lời nói:
Loài người ngoài phần trí khôn biết suy nghĩ
phải quấy, c̣n có t́nh cảm yêu ghét thôi thúc để
làm điều tốt và ghét điều xấu, từ đó sẽ dẫn đến
việc làm tốt yêu thương phục vụ chia sẻ điều
lành và tránh làm điều ác có hại cho tha nhân.
Các việc thể hiện t́nh yêu này đă được Hội Thánh
tóm lại trong kinh Thương Người, trong đó có
thương xác bảy mối và thương linh hồn bảy mối.
Thánh Giacôbê cũng đ̣i các tín hữu phải yêu
thương cụ thể như sau: “Giả như có người anh em
hay chị em không có áo che thân và không đủ của
ăn hằng ngày, mà có ai trong anh em lại nói với
họ: “Hăy đi b́nh an, mặc cho ấm và ăn cho no”,
nhưng lại không cho họ những thứ thân xác họ
đang cần, th́ nào có ích lợi ǵ?” (Gc 2, 15-16).
“Nhờ hành động mà con người nên công chính, chứ
không phải nhờ đức tin mà thôi” (Gc 2,24).
3)
Yêu thương cụ thể là điều kiện để được vào Nước
Trời:
Đến ngày tận thế khi đến lần thứ hai để xét xử
muôn dân, Vua Thẩm Phán Giêsu sẽ xétxử
mọi người sống kẻ chết. Người không xét họ dựa
theo các việc đạo đức đọc kinh dự lễ, mà dựa
trên các hoa trái từ các việc đạo đức là các
hành vi bác ái cụ thể như sau: “Bấy giờ Đức Vua
sẽ phán cùng những người ở bên phải rằng: Nào
những kẻ Cha Ta chúc phúc, hăy đến thừa hưởng
Vương Quốc dọn sẵn cho các ngươi ngay từ thuở
tạo thiên lập địa. V́ xưa Ta đói các ngươi đă
cho ăn. Ta khát các ngươi đă cho uống; Ta là
khách lạ các ngươi đă tiếp rước; Ta trần truồng
các ngươi đă cho mặc; Ta đau yếu, các ngươi đă
thăm nom; Ta ngồi tù, các ngươi đă đến
thăm”“...Ta bảo thật: Mỗi lần các ngươi làm như
thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của
Ta đây, là các ngươi đă làm cho chính Ta vậy”
(Mt 25,34-36.40.45).
4)
Thựchành
yêu thương cụ thể:
phương cách hữu hiệu để
làm chứng cho Chúa:
Ngày nay chúng ta cần ư
thức sứ mạng làm chứng cho Chúa như lệnh Chúa
truyền cho Hội Thánh trước khi lên trời. Làm
chứng cho Chúa chỉ thực sự hiệu quả bằng các
việc yêu thương cụ thể như sau:
- Cảm thông và tận t́nh
giúp đỡ những người bệnh tật nghèo khổ bên cạnh.
- Nhẫn nhịn chịu đựng
những lời nói xấu của người khác, bỏ qua những
lỗi lầm của kẻ khác: “biến việc lớn thành nhỏ,
việc nhỏ thành không có ǵ” để sống ḥa thuận
với anh em.
- Dấn thân đi bước trước
đến với tha nhân bằng việc năng thăm viếng những
người khuyết tật, neo đơn, nhà cô nhi, nhà mở,
nhà t́nh thương... để động viên an ủi, chia sẻ
cơm bánh tiền bạc... hầu đáp ứng các nhu cầu cấp
bách của họ.
- Trao học bổng cho học
sinh sinh viên nghèo khó chăm học, mở lớp xóa mù
chữ, dạy nghề đơn giản, lập quỹ giúp vốn buôn
bán làm ăn nhỏ để giúp người nghèo có phương
tiện tự lập và vươn lên...
Đó là một số phương cách thực hành yêu thương cụ
thể theo gương mẫu và lời dạy của Chúa Giêsu và
Đức Maria.
5) Thực tập nếp sống yêu
thương:
Hầu như mọi tín hữu đều đă
biết phải thực hành giới răn mến Chúa yêu người
để nên môn đệ đích thực của Chúa Giêsu và xứng
đáng gia nhập vào Nước Trời. Nhưng khi xét ḿnh,
có lẽ chúng ta phải nhận rằng ḿnh chưa thực
hành điều răn này được bao nhiêu. Để có thể sống
bác ái yêu thương, ngoài việc phải năng dự lễ
đọc kinh chúng ta c̣n phải đọc Lời Chúa và cầu
xin ơn trợ lực của Chúa Thánh Thần để có thể tập
sống yêu thương tha nhân trong từng việc cụ thể.
Bác ái là một nhân đức nên
phải tập thành thói quen tốt từ nhỏ đến lớn và
trong suốt cuộc đời. Tâp luyện nghĩa là phải lặp
đi lặp lại những việc tốt sao cho thành thói
quen tốt, trở thành lối phản xạ tốt bằng lời
nói, thái độ, lối ứng xử vị tha, nhân hậu, cảm
thông, nhẫn nhịn, hy sinh, khiêm tốn, phục vụ...
đối với tha nhân mà không cần phải suy nghĩ...
Thánh Phanxicô Át-si cũng dạy các tín hữu chúng
ta thực hành giới răn mến Chúa yêu người trong
Kinh Ḥa B́nh mà mỗi người cần tâm sự với Chúa
mỗi ngày, cần thực tập từng lời kinh như nguyên
tắc ứng xử bác ái với tha nhân để loan báo Tin
Mừng T́nh Thương cho họ:
Lạy Chúa từ nhân, xin cho
con biết mến yêu và phụng sự Chúa trong mọi
người. Lạy Chúa xin hăy dùng con như khí cụ b́nh
an của Chúa.
Để con đem yêu thương vào
nơi oán thù, đem thứ tha vào nơi lăng nhục, đem
an ḥa vào nơi tranh chấp, đem chân lư vào chốn
lỗi lầm.
Để con đem tin kính vào
nơi nghi nan, chiếu trông cậy vào nơi thất vọng.
Để con dọi ánh sáng vào
nơi tối tăm, đem niềm vui đến chốn u sầu.
Lạy Chúa xin hăy dạy con:
T́m an ủi người hơn được
người ủi an.
T́m hiểu biết người hơn
được người hiểu biết.
T́m yêu mến người hơn được
người mến yêu.
V́ chính khí hiến thân là
khi được nhận lănh.
Chính lúc quên ḿnh là lúc
gặp lại bản thân.
V́ chính khi thứ tha là
khi được tha thứ.
Chính lúc chết đi là khi
vui sống muôn đời.
Ôi Thần Linh thánh ái! Xin
mở rộng ḷng con. Xin thương ban xuống những ai
ḷng đầy thiện chí Ơn An B́nh.
5) LỜI CẦU:
Lạy Chúa Cha giàu ḷng từ
bi nhân ái. Xin ban Thánh Thần đến giúp chúng
con thực hành giới răn yêu thương của Chúa Giêsu
theo gương mẫu và lời dạy của Người. Nhờ quyết
tâm sống yêu thương bằng việc thực tập sống nhân
bản hằng ngày và việc học sống yêu thương noi
gương Chúa làm và lời Người dạy, kèm theo cầu
xin ơn Thánh Thần trợ giúp, chúng con mới hy
vọng sẽ được Chúa biến đổi để ngày một nên giống
Đức Giêsu: Làm con hiếu thảo luôn làm vui ḷng
Chúa Cha, nên môn đệ đích thực bằng việc thuộc
lời Chúa dạy và thực hành bác ái cụ thể, chúng
con sẽ ngày một nên hoàn thiện hơn, tích cực góp
phần loan báo Tin mừng, làm chứng nhân t́nh
thương cùa Chúa trước mặt người đời.
X) HIỆP CÙNG MẸ MARIA.
Đ) XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG
CON.